- Tetmajer był wyjątkowym twórcą sztuki młodopolskiej, jego twórczość jest niezwykłym lustrem, pokazującym prawdę o wsi, wiejskiej kobiecie, a także o Polsce. Jednym z głównych tematów w tej twórczości są Bronowice, ale tak naprawdę stanowią one jedynie pretekst, tło, tworzywo, z którego Tetmajer lepił opowieści o Polsce i naszym narodzie. Patrząc na bronowickich bohaterów tego malarstwa, odkrywamy siłę ludu, ale też dostrzegamy, w jakiej kondycji jest ten lud. Piękne kolory, dominujące na obrazach, przykrywają kanciaste postaci. Nie jest to z pewnością malarstwo dekoracyjne, nie jest to „lato z radiem”, a cztery pory roku. A jednocześnie obraz Bronowic początku XX wieku jest historią uniwersalną, która mówi o nas dziś – wyjaśnia dr Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa.
Na wystawę – pierwszą tak dużą ekspozycję poświęconą twórczości Włodzimierza Tetmajera – złożyło się niemal czterysta obiektów, blisko połowa to malarstwo, ale obrazom towarzyszą rysunki, szkice do obrazów oraz przedmioty przywołujące bronowicki klimat przełomu wieków, m.in. skrzynia posagowa Anny z Mikołajczyków Tetmajerowej. To jedyna okazja, by zobaczyć wiele z prezentowanych w Krzysztoforach eksponatów, jedne z nich należą do kolekcji prywatnych, inne, muzealne zabytki, nieczęsto opuszczają magazyny.
Gospodarz z „Wesela”
Malarz, grafik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski, a także polityk i działacz niepodległościowy, Włodzimierz Tetmajer urodził się 31 grudnia 1861 r. w Harklowej, a zmarł 26 grudnia 1923 r. w Krakowie. W związku ze stuleciem śmierci, młodopolski artysta będzie jednym z patronów roku 2023.
Włodzimierz Tetmajer to postać szczególnie istotna w Krakowie. W swoim malarstwie czerpał m. in. z życia podkrakowskich, wówczas, Bronowic. Ważną część jego twórczości stanowiły również pejzaże oraz polichromie kościelne. Istotnym elementem jego życiorysu było łączenie: krakowian z góralami, mieszczan z chłopami czy zwolenników Piłsudskiego ze zwolennikami Dmowskiego.
- Z czasem sztuka ustępuje polityce. Tetmajer nie chciał już pokazywać Polski, chciał ją tworzyć – mówi dyrektor Muzeum Krakowa
W 1890 roku Włodzimierz Tetmajer ożenił się z Anną Mikołajczykówną, córką chłopa z Bronowic. Częstym gościem w bronowickiej chacie był poeta Lucjan Rydel, który poślubił siostrę Anny Tetmajerowej, żony Włodzimierza - Jadwigę Mikołajczykównę. Uroczystości weselne tej pary przedstawił Stanisław Wyspiański w "Weselu". Tetmajer został w nim uwieczniony jako Gospodarz.
To właśnie z bronowickiej Rydlówka - oddziału Muzeum Krakowa – w grudniu zainaugurowała obchody Roku Tetmajera. Głównym punktem obchodów Roku Tetmajera jest monograficzna wystawa, która potrwa od 30 czerwca do 12 listopada w pałacu Krzysztofory gościć będzie monograficzna wystawa poświęcona twórczości Włodzimierza Tetmajera.
Świat widziany z Bronowic
- Układ wystawy odzwierciedla linię rozwojową Tetmajera. Największy akcent został postawiony na malarstwo, ale cytujemy także fragmenty utworów literackich, stanowiące komentarz do obrazów prezentowanych w danej przestrzeni – mówi Marta Marek, kuratorka wystawy
Obraz wsi, a właściwie Bronowic i mieszkańców podkrakowskiej wówczas wsi to główny temat malarstwa Włodzimierza Tetmajera.
- Tetmajer nie jest pierwszym artystą, którego zafascynowały Bronowice. Jest w tych obrazach prawda o wsi tamtego czasu, ale stają się też Bronowice tłem dla wydarzeń czerpiących inspirację z mitologii czy Biblii, nawiązujących do historii, np. „Jawnogrzesznica bronowicka” czy scena „Chrystus w domu Marty i Marii” – dodaje kuratorka.
Niezwykle istotna role na obrazach Tetmajera stanowią kobiety – to przede wszystkim chłopki bronowickie niosące dzbany, wiążące snopy zboża, robiące pranie w Rudawie. Piękne, w kolorowych odświętnych chustkach, ale jednocześnie spracowane ze zgrubiałymi dłońmi, zmęczonymi stopami, zasmucone lub zmęczone.
Osobnym tematem jest malarstwo ścienne we wnętrzach sakralnych, pokazane poprzez projekty, rysunki. Także i tu obecne są motywy bronowickie, np. twarze aniołów mają rysy mieszkanek podkrakowskiej wsi, a ornamentyka ludowa stanowi element dekoracji malarskich wnętrz.
Twórczość malarska zdominowała wystawę, ale obecna jest także aktywność polityka i działacza. W przestrzeni wystawy zostały wyznaczone aneksy poświęcone biografii, gdzie można zobaczyć pamiątki: zdjęcia, dokumenty po Tetmajerze – to jedyna okazja, by je zobaczyć, na co dzień stanowią własność prywatną.
Czy technologie niszczą psychikę dzieci?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
