Tunele bram

Marginałki

Kiedy w upalny dzień szło się ulicą, zwłaszcza ulicą Starego Miasta, gdzie domy mają sążniste mury, a sklepione bramy jak tunele, na wylot, aż do dziedzińca przewiercają kamienice, co rusz wchodziło się w smugę chłodu. Bramy dmuchały zimnym powietrzem, a każdy podmuch niósł inne wonie...
 Winem - młodym, zdecydowanie kwaskowatym - pachniało zawsze na Podwalu, u zbiegu Straszewskiego, Krupniczej i Karmelickiej. Też z piwnic, ale nie z kawiarnianych, lecz zwyczajnych, piwnicznych, w których leżakowało wino.
 A z kamienic, z tunelowych bram, wiało nie tylko piwniczną stęchlizną. Jeszcze kotami, bezczelnymi, ale płochliwymi kotami, które w nocy obejmują we władanie podwórka. Wiała zapachem kiszonej kapusty, bo były to czasy, w których jeszcze tu i ówdzie w piwnicach, ale także w korytarzach, w komórkach, przechowywano dębowe, mocno woniejące beczki, a jesienne domowe kiszenie kapusty należało do obrzędów równie ważnych jak smażenie konfitur, może nawet ważniejszych.
 Właśnie - smażenie konfitur, zwłaszcza śliwkowych powideł, napełniało bramy nieco dymną, nieco przypaloną słodyczą i od tego zapachu szalały jesienne osy - bezczelne, drapieżne, łakome, niczym stare kobiety i dzieci przepadające za słodyczami.
 W przedobiadowej porze bramy wypełniały kuchenne wonie. Na ulicę wylewał się zapach rosołu, przysmażanej cebulki, kwaśna woń duszonej kapusty. Czasami odsmażanej kaszanki, czasami - od wielkiego, niedzielnego dzwonu - kotletów, jeżeli nie schabowych, to przynajmniej wieprzowych, z karczku wprawdzie nie tak szlachetnego jak schab, ale za to bardziej tłustego. W tych czasach tłuszcz dawał silę i zdrowie. Niewielu słyszało o cholesterolu, jeszcze mniej w niego wierzyło...
 A kiedy tunel bramy wypełniała mdła, ciepła, trochę chlorowa, trochę mydlana woń, znaczyło to, że gdzieś w kamienicy odbywa się wielkie pranie.
 Raz do roku, w Zielone Świątki, tunele bram pachniały zgoła nie po miejsku, tatarakiem i woń ta działała na mieszczuchów niczym zapach cielęcej kości na psy. Zaczynali marzyć o majówkach.

amk