Twarda ręka Komisji

Łukasz Kwiecień

Łukasz Kwiecień

Emitenci i domy maklerskie popełniają błędy. Urzędnicy wymierzają kary.

grze kapitałowej uczestniczą zarówno inwestorzy, emitenci, jak i pośrednicy, czyli domy maklerskie czy instytucje wspólnego inwestowania. Świat, niestety, nie jest idealny i od czasu do czasu któraś ze stron postępuje nie fair, łamiąc zasady gry ustalone przez prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Do akcji włącza się wtedy arbiter - Komisja Papierów Wartościowych i Giełd. Za instytucją tą zapewne nie przepadają ani emitenci, ani maklerzy. W przeszłości dość głośno mówiło się o przeregulowaniu polskiego rynku. Ciekawe tylko, jak by on wyglądał bez instytucji nadzoru? Zresztą zwolennicy puszczania wszystkiego "na żywioł" powinni zastanowić się, jak wyglądałby polski gwałtownie rozwijający się sektor finansowy bez nadzoru bankowego czy ubezpieczeniowego?
     - Do zadań Komisji Papierów Wartościowych i Giełd należy sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych - wyjaśnia Beata Stelmach, rzecznik prasowy Komisji.
     Polskiemu rynkowi kapitałowemu na razie udało się uniknąć jakichś katastrofalnych afer. Co nie znaczy, że obyło się bez kilku dość głośnych "spraw". W przeszłości należały do nich choćby sprawa "retuszowanych" raportów finansowych kilku spółek, zaś w ub.r. - np. domniemane przecieki informacji w sprawie wezwania do sprzedaży akcji Wedla.
     Efektem postępowań wyjaśniających w Komisji są czasami kary pieniężne. W 1995 r. KPWiG nałożyła łącznie 1 mln 187 tys. 500 zł kar, w tym 697 tys. 500 zł na domy maklerskie. Rok 1996 przyniósł 1 mln 311 tys. kar, w tym 325 tys. na spółki i 986 tys. zł na domy maklerskie. W roku ubiegłym Komisja nałożyła kary o łącznej wartości 2 mln 217 tys. 500 zł. Z tego 1 mln 455 tys. zł "przypadł" w udziale spółkom (1 mln 250 tys. zł wynikało z postępowań wszczętych w 1996 r. oraz 205 tys. zł z postępowań wszczętych w 1997 r.). Na domy maklerskie nałożono w ub.r. kary wartości 762 tys. 500 zł.
     Zastrzeżenia Komisji po części dotyczyły rzetelności prognoz publikowanych przez niektórych emitentów. 5 marca br. KPWiG nałożyła na spółki: Ariel i Kruszwica kary pieniężne "za niewłaściwe wypełnianie obowiązków informacyjnych". Sprawa dotyczyła prognoz finansowych.
     Zdaniem KPWiG, trudno za rzetelną uznać przekazaną w grudniu 1996 r. informację Kruszwicy w tym względzie. Spółka podała wówczas, iż w 1997 r. oczekuje zysku netto na poziomie ok. 10 mln 449 tys. zł. Po sześciu miesiącach - 26 maja 1997 r. - prognozę ta skorygowano o ok. 50 proc. w dół do poziomu ok. 5 mln 600 tys. zł. Ostatnia korekta prognozy na 1997 r. przekazana została przez spółkę 12 grudnia 1997 r., kiedy to na ok. 16 mln 545 tys. zł określono planowany na 1997 r. poziom... straty netto - przypomina Komisja. KPWiG wyjaśnia także, że informacja owa została przekazana przez Kruszwicę "w momencie, gdy wiedziała już ona o prowadzeniu przez KPWiG postępowania administracyjnego w sprawie sposobu udostępniania przez spółkę do publicznej wiadomości danych dotyczących prognozowanych wyników". Ostatecznie spółka przekroczyła zresztą prognozowany poziom strat w 1997 r.
     KPWiG przypomina, że prognoza wyników Kruszwicy na 1997 r. na poziomie ok. 12 mln 615 tys. zł zysku netto została zaprezentowana w prospekcie emisyjnym sporządzonym na 25 października 1996 r. Zdaniem KPWiG, w ciągu 1997 r. spółka doskonale wiedziała o znaczącym wzroście kosztów jej działalności, o czym zresztą informowała w raportach okresowych. Komisja uważa, że brak korekty prognozy w odpowiednim czasie spowodował, iż na rynku stale utrzymywana była informacja o prognozowanym zysku. To zaś "mogłoby świadczyć o tym, iż zarząd emitenta planuje pozyskanie nadzwyczajnych dochodów pod koniec roku, co umożliwiłoby zrealizowanie tej prognozy". _Według KPWiG, mogło to wprowadzać inwestorów w błąd.
     A jak było z Arielem? Komisja przedstawia następujący scenariusz:
     - 7 kwietnia 1997 r. spółka przekazała prognozę zakładająca osiągnięcie w 1997 r. ok.
2 mln 600 tys. zł zysku netto,
     - 1 sierpnia 1997 r. spółka przekazała korektę planowanego zysku netto do ok. 2 mln 100 tys. zł
     - z danych zawartych w raporcie za IV kwartał ub.r. przekazanych Komisji 4 lutego br. wynika, że Ariel wypracował w ub.r. ok. 780 tys. zł.
     Ariel nie zrealizował prognozy z sierpnia 1997 r., ale "przede wszystkim nie przekazał żadnych informacji odnośnie możliwości jej niezrealizowania". W Komisji podkreślają, że "istotą prognozy jest możliwość jej zmiany", ale "obowiązkiem emitenta jednak jest dbałość, aby dane były aktualizowane odpowiednio do wiedzy, którą posiada spółka w ciągu roku odnośnie możliwych do osiągnięcia wyników finansowych". KPWiG tłumaczy, że nie ocenia faktu niezrealizowania przedstawianych przez spółki prognoz, ale głównie nieprzekazywanie informacji o zdarzeniach znaczących dla ceny i wartości akcji oraz brak aktualizacji prognoz. Chodzi bowiem o to, by inwestorzy nie byli zbyt późno zaskakiwani szacunkami drastycznie różniącymi się od wcześniejszych planów.
     - _Dwa przypadki, które zostały zakończone wydaniem decyzji KPWiG 5 marca 1998 r., nie zakończą działań Komisji odnośnie spraw związanych ze sposobem przekazywania prognoz przez spółki publiczne. Przypadki Kruszwicy i Ariela były, zdaniem KPWiG, jednymi z najbardziej krytycznych i naruszały zasadę dostępu inwestorów do rzetelnej informacji w sposób najbardziej drastyczny. Komisja prowadzi nieustannie prace nad sposobem upowszechniania informacji przez spółki publiczne. W przypadku danych na temat prognoz finansowych z całą pewnością efekty będzie można zauważyć przy przekazywaniu prognoz na 1998 r., co będzie z pewnością pożyteczne dla całego rynku kapitałowego w Polsce - uważa Beata Stelmach.