Umiar i różnorodność

Czy przy nadwadze wzrasta ryzyko zachorowania na nowotwór? - Przy nadwadze i otyłości nie tylko wzrasta ryzyko wystąpienia nowotworu, ale także wzrasta ryzyko wznowy choroby nowotworowej, dotyczy to szczególnie takich nowotworów jak rak piersi, trzonu macicy, jajnika, rak prostaty, przełyku, jelita grubego, trzustki, wątroby i nerki - odpowiada dietetyk Karolina Szymańska-Kopa z programu "Jestem przy Tobie", którywspiera kobiety zmagające się z nowotworami narządów rodnych.

Aktywna tkanka
Tkanka tłuszczowa to nie tylko magazyn energii. Jest ona aktywna hormonalnie i produkuje różne substancje, m.in. estrogen - hormon, którego wysoki poziom może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworu piersi i innych nowotworów ginekologicznych estrogenozależych.

- Poza estrogenem tkanka tłuszczowa produkuje również wiele innych substancji, które pobudzają wzrost i reprodukcję różnych komórek - mówi Karolina Szymańska-Kopa. - Są także produkowane substancje nasilające procesy zapalne i insulinooporność.

Wbrew pozorom, osoby chore onkologicznie nie zawsze są szczupłe - dużo zależy od rodzaju nowotworu, jego umiejscowienia i sposobu leczenia. Na masę ciała mogą mieć wpływ stosowane leki (np. długotrwałe podawanie sterydów), niewłaściwe odżywianie (zbyt duże porcje, słodycze, słodzone napoje, tłuste wędliny itp.), ponadto psychika (wiele osób "zajada stres"), a u kobiet - menopauza.

W trakcie terapii? Nie!
Jednak w trakcie leczenia onkologicznego nie należy się odchudzać. Należy zadbać o to, aby pokryć zapotrzebowanie na składniki odżywcze, witaminy i minerały, w takich ilościach, jakich chory w danej chwili potrzebuje, w zależności od rozpoznania i etapu leczenia. Dlatego warto wybrać się do dietetyka lub lekarza specjalizującego się w żywieniu klinicznym, który ustali plan żywieniowy dostosowany do potrzeb pacjenta w trakcie leczenia, a później, po zakończonej terapii, pomoże wdrożyć dietę redukcyjną.

Dietetyczka przestrzega, aby nie stosować żadnych restrykcyjnych diet odchudzających, szczególnie na własną rękę. Dietę można zacząć wprowadzać kilka miesięcy po zakończeniu leczenia. Okres ten zależy od rodzaju zastosowanej terapii - im bardziej radykalna, tym będzie dłuższy.

Podczas redukcji wagi trzeba uwzględnić rodzaj stosowanego leczenia, umiejscowienie raka i stosowane leki. Inne zalecenia będą dla chorych z nowotworem w obrębie przewodu pokarmowego, a inne dla tych z nowotworem piersi.

Zapobiec chorobie
Znamy produkty spożywcze, których częste spożycie wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem zachorowania na nowotwór. Pokarmy bogate w związki ochronne dla naszego organizmu to m.in.: tłuste ryby, warzywa kapustne, cebulowate, strączkowe, zielona herbata, brokuły, zielone warzywa liściaste, owoce cytrusowe i drobno pestkowe (m.in.: truskawki, maliny, borówki) oraz produkty z lnu.

- U osób z rozpoznaną chorobą nowotworową można wprowadzić powyższe zalecenia, jednak należy rozbić to rozwagą i umiarem - zastrzega Karolina Szymańska-Kopa. - Nie każdy chory może w czasie leczenia spożywać wszystkie wymienione produkty - większość z nich może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Nie należy zmuszać chorych do jedzenia na siłę; może to przynieść więcej szkody niż korzyści. I nie stosować tylko jednego produktu. Ważna jest różnorodność.

Na pewno chorzy leczeni onkologicznie nie powinni sami przyjmować żadnych suplementów, chyba że lekarz zaleci inaczej. Niekontrolowane przyjmowanie dużych dawek witamin i składników mineralnych może mieć negatywny wpływ na zdrowie, np. nadmiar witaminy A może spowodować uszkodzenie wątroby, a megadawki witaminy C mogą zwiększać ryzyko wystąpienia kamicy układu moczowego.

- Składniki odżywcze dostarczane w produktach spożywczych też można przedawkować - dodaje dietetyczka. - Picie dużych ilości soków owocowo-warzywnych, oleju lnianego, preparatów multiwitaminowych nie pozostaje obojętne dla organizmu. Nawet jeżeli jakiś produkt jest zdrowy, nie można go spożywać w nadmiarze.