W dobrej formie w każdym wieku

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego

Zwyrodnieniowa choroba stawów jest stanem o wielorakiej etiologii, zespołem uogólnionego uszkodzenia wszystkich struktur stawowych. Sprzyja jej: podeszły wiek, predyspozycje genetyczne, nadwaga, praca w pozycji stojącej, dźwiganie ciężkich przedmiotów oraz takie czynniki miejscowe, jak: uraz stawu, zniekształcenie rozwojowe, dysplazja panewki stawowej, martwica kości, zaburzenia endokrynologiczne.
zaczyna się postępującą utratą chrząstki stawowej. Towarzyszy jej niedostateczna odbudowa chrząstki pokrywającej, przebudowa podchrzęstnej warstwy kości oraz tworzenie się wyrośli kostnych. Z czasem dochodzi do zniesienia szpary stawowej i utraty ruchomości stawu.
Ból w koksartrozie jest dominującym i uporczywym objawem i w miarę trwania choroby nasila się. W początkowej fazie związany jest jedynie z ruchem i obciążeniem stawu, ale z postępem choroby przechodzi w przewlekły.
Przebieg choroby jest powolny i może prowadzić do ciężkiego kalectwa spowodowanego przykurczem i bolesnością podczas obciążenia, która uniemożliwia chodzenie.

Leczenie koksartrozy

Koksartroza jest chorobą nieuleczalną. W początkowym etapie choroby leczenie polega przede wszystkim na łagodzeniu bólu, ale efekty są mało satysfakcjonujące. Niestety, nie ma metody, która pozwoliłaby na cofnięcie zmian w stawie, dlatego bardziej zaawansowane stadia choroby leczone są operacyjnie. Leczenie chirurgiczne stosuje się zazwyczaj dopiero u tych osób, u których ból występuje nie tylko podczas ruchu, a leczenie przeciwbólowe coraz silniejszymi lekami nie przynosi rezultatu oraz u tych chorych, u których doszło do znacznej niesprawności ruchowej. Wykonanie zabiegu odwleka się jak najdłużej, ponieważ nie jest dokładnie wiadomo, jaki jest optymalny moment na wykonanie całkowitej wymiany stawu. Rehabilitacja po zabiegu usprawniająca chodzenie z nowym, sztucznym stawem trwa blisko rok.

Pomyśleć o profilaktyce

Ale tej poważnej, postępującej, związanej z dużą niesprawnością i cierpieniem, chorobie w poważnym stopniu można byłoby zapobiec, wcześniej o tym pomyślawszy. Na przykład redukcja otyłości może zmniejszyć występowanie zwyrodnienia stawów biodrowych przynajmniej o 25 proc. Oprócz tego ważne jest zatroszczenie się o stan samej chrząstki stawowej, od której procesy chorobotwórcze się zaczynają.
W przypadku zwyrodnienia stawu, zmniejszenie degradacji chrząstki stawowej i pobudzenie procesu naprawczego ma duże znaczenie dla przebiegu choroby. Podanie substancji modyfikujących przebieg dolegliwości, korzystnie uzupełni stosowaną standardowo w koksartrozie terapię objawową lekami przeciwbólowymi. Z substancji modyfikujących chrząstkę stawową najczęściej stosowane są produkty zawierające siarczan glukozaminy. Glukozamina jest podstawowym związkiem w syntezie glukozoaminoglikanów i kwasu hialuronowego, wspólnie tworzących proteoglikany, które obok kolagenu stanowią zręb substancji międzykomórkowej chrząstki. W koksartrozie występuje dysfunkcja metaboliczna biosyntezy proteoglikanów. Podawanie siarczanu glukozaminy ma na celu wyrównanie wewnątrzustrojowego niedobóru glukozaminy i stymulowanie biosyntezy kwasu hialuronowego i proteoglikanów koniecznych do odbudowy chrząstki. Badania kliniczne wykazały, ze podawanie siarczanu glukozaminy powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych u chorych z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego i biodrowego. Wykazanie, że preparaty siarczanu glukozaminy (takie jak np. Artresan) rzeczywiście korzystnie wpływają na fizjologiczne funkcjonowanie stawów, a ich stosowanie nie wiąże się z działaniami ubocznymi powoduje, że uwzględnianie ich w leczeniu wspomagającym w przypadku dolegliwości stawów staje się coraz bardziej powszechne.

Sprzymierzeńcy kości

Osteoporoza i koksartroza to częste powody niesprawności, a nawet inwalidztwa osób w starszym wieku, zwłaszcza kobiet po menopauzie. Osteoporoza jest chorobą polegającą na zmniejszeniu gęstości prawidłowo zmineralizowanej kości. Kość staje się patologicznie porowata i cienka, wskutek czego rośnie ryzyko złamań nawet przy niewielkim urazie, a nawet bez jego udziału. Jednak nie tylko brak ruchu i niedobór żeńskich hormonów płciowych sprzyja osteoporozie. Wciąż pokutują złe nawyki żywieniowe: wysoka zawartość białka i tłuszczów zwierzęcych, węglowodanów, soli (zwiększa utratę wapnia), niska podaż wapnia, za mało świeżych warzyw i owoców, ponadto nadużywanie alkoholu, tytoniu, kawy. Profilaktykę osteoporozy można rozpocząć od eliminacji środowiskowych czynników ryzyka i korekty stylu życia. Aktywność fizyczna, rzucenie palenia i odstawienie popularnych używek, będą krokiem we właściwym kierunku. Dietę należy wzbogacić w produkty mleczne.
Zalecone przez lekarza leczenie farmakologiczne w zdiagnozowanej osteoporozie obowiązuje do końca życia. Ponieważ podczas menopauzy dochodzi do spadku poziomu żeńskich hormonów płciowych, suplementacja hormonalna jest jednym z elementów standardowego leczenia osteoporozy. Jednakże od kiedy zaczęły napływać informacje o ujemnych skutkach stosowanej już od wielu lat hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), kobiety z większą rezerwą podchodzą do przyjmowania hormonów. Estrogeny roślinne, czyli fitoestrogeny (izoflawony) stanowią potencjalną alternatywę suplementacji hormonalnej dla kobiet, które nie chcą, nie mogą lub obawiają się przyjmowania HTZ, lub też z zasady wolą przyjmować preparaty roślinne.
W kościach znajdują się receptory estrogenowe typu beta. Bogatym źródłem izoflawonów są ziarna soi. Ponieważ izoflawony (fitoestrogeny) mają budowę chemiczną bardzo zbliżoną do estrogenów, mogą wiązać się z receptorami estrogenowymi w kościach i naśladować ich działanie. Sześciomiesięczna dieta z dużą ilością hormonów pochodzenia sojowego (znajdujących się w preparacie takim jak np. Climagyn) zastosowana u kobiet po menopauzie, spowodowała zauważalny wzrost gęstości kości. (DD)