W zgodzie z naturą (2)

Lekarz radzi

Nowoczesne metody naturalnego planowania rodziny (NPR), ułatwiające małżonkom przygotowanie się do poczęcia dziecka, można stosować bez udziału jakichkolwiek środków i preparatów zaburzających naturalny proces biologiczny. Tworzone są głównie w oparciu o wyniki badań naukowych nad fizjologią cyklu miesiączkowego kobiety.

Wśród metod objawowo-termicznych, wielowskaźnikowych, w Polsce najbardziej znane są cztery: tzw. podwójnego wskaźnika, (angielska); Rotzera; polska (Teresy Kramarek); Ligi Małżeństwo Małżeństwu. Skuteczność każdej z nich zależy m.in. od siły motywacji stosujących ją partnerów. Najlepsze efekty osiągają te małżeństwa, które łączy dobry układ partnerski - szczególnie ważna jest gotowość współpracy ze strony mężczyzny. Zdecydowanie się na prowadzenie obserwacji w zakresie nowoczesnych metod rozpoznawania płodności i wybranie jednej z nich wymaga dokładnego poznania i przestrzegania jej zasad.
W Polsce mamy wielu doświadczonych instruktorów i nauczycieli naturalnych metod. W kraju funkcjonuje Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny, które zajmuje się metodą podwójnego wskaźnika (angielską). Instytut Naturalnego Planowania Rodziny uczy metody prof. J. Rotzera (INER), Liga Małżeństwo Małżeństwu - metody Kipplejów, Stowarzyszenie Miłość i Odpowiedzialność - metody polskiej Teresy Kramarek, a Towarzystwo Odpowiedzialnego Rodzicielstwa (TOR) propaguje metodę owulacji Billingsa. Wymienione organizacje propagują metodę objawowo-termiczną interpretowaną jednak, na bazie własnych doświadczeń, w różny sposób.
Nauczycielem metod NPR może zostać każdy zainteresowany przekazem takiej wiedzy. W metodzie Kipplejów np. przyjęte jest, że małżeństwo stosujące w swoim życiu naturalne metody uczy ich zasad inną parę. Stowarzyszenie Nauczycieli NPR, które reprezentuję, posiada oddziały prowadzące kursy w różnych miejscowościach. Aby zostać nauczycielem trzeba zdać teoretyczny i praktyczny egzamin przed komisją, ponieważ wychodzimy z założenia, że wiedza o naturalnych metodach musi być przekazana profesjonalnie.

Nowe technologie

Przed 10 laty, w roku 1996 powstał Europejski Instytut Edukacji Rodzinnej (IEEF), organizujący coroczne konferencje na temat NPR. Jego członkiem są dwie polskie organizacje: Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli NPR oraz Instytut Naturalnego Planowania Rodziny według Metody prof. J. Rotzera. IEFE, to głównie forum do przekazu wiedzy i osiągnięć z zakresu naturalnego planowania rodziny, dotyczących m.in. najnowszych technologii wspomagających metody NPR. Technologii, jakimi coraz częściej interesują się ludzie młodzi.
Do nowości zaliczyć tu można m.in. test owulacyjny, którego zasada działania opiera się na wykorzystaniu zjawiska wzrostu poziomu hormonu luteinizującego (LH) w moczu. Test wykrywa wzrost LH poprzedzający jajeczkowanie i w ten sposób określa dwa najbardziej płodne dni. Można go wykonać samemu w warunkach domowych.
Analizator o nazwie Persona - urządzenie hormonalne najnowszej generacji przeznaczone do określenia w warunkach domowych zmian stężeń hormonu LH oraz metabolitów estrogenów w moczu za pomocą pasków testowych - daje wyniki pozwalające na oznaczenie fazy płodności i niepłodności. Persona składa się z testerów i monitora. Testery gromadzą hormony z pierwszej porcji oddanego w danym dniu moczu i przetwarzają w informacje, które odczytuje monitor. Przechowuje on także i wykorzystuje informacje uzyskane z testerów oraz powiadamia o istnieniu prawdopodobieństwa zajścia w ciążę ("Czerwony" Dzień").
Kolejnym wsparciem dla małżeństw stosujących metody NPR może być internetowy program elKarta (karta obserwacji cyklu) propagowany przez Ligę Małżeństwo Małżeństwu. Umożliwia on gromadzenie informacji o objawach (temperaturze dla każdego dnia, odczuciach - mokrość, wilgotność, miesiączka itd.) oraz przedstawianie wyników na wykresie. Program ułatwia wyznaczenie daty owulacji.
Do innego programu komputerowego, o nazwie "CT-Life", codziennie wprowadza się temperaturę i objawy śluzu, a następnie komputer podaje interpretację według którejś z czterech metod objawowo-termicznych.
Urządzeniami nowej generacji, wspomagającymi NPR, są także elektroniczne termometry oraz zminiaturyzowane komputerowe aparaty (dostępne w Polsce Baby Comp, Lady Comp, Bioself), działające w oparciu o codzienny pomiar podstawowej temperatury ciała oraz obliczenia kalkulacyjne służące do określania dni płodnych i niepłodnych w cyklu kobiety. Przez zapalenie odpowiedniego światła urządzenie to informuje, w jakiej fazie cyklu znajduje się kobieta.
ATOS J5M, to miniaturowy, mikroprocesorowy, automatyczny termometr elektroniczny wyposażony dodatkowo w zegarek. Podczas snu kobiety termometr regularnie mierzy jej temperaturę o wyznaczonej godzinie. Wsparciem dla kobiet planujących poczęcie dziecka może być minimikroskop PC2000 służący do oceny krystalizacji kropli śluzu pochwowego lub śliny.

Kto uczy metod?

W Polsce wiele rodzin, które chętnie skorzystałyby z możliwości budowanie rodziny w oparciu o zasady etyki i wiedzę naukową - nie wie do kogo się udać. Wiedza na temat NPR jest wciąż za mała. W Krakowie szerokiej pomocy rodzinie udziela m.in. Fundacja Pro Humana Vita. Mogą w niej znaleźć wsparcie kobiety w ciąży, zwłaszcza będące w trudnej sytuacji życiowej. Działa tu poradnia naturalnego planowania rodziny, gdzie pacjenci spotykają się nie tylko z nauczycielem NPR, ale, jeśli zajdzie taka potrzeba, również z ginekologiem czy psychologiem.
Także w innych miastach działają organizacje ułatwiające kontakt z nauczycielami metod naturalnego planowania rodziny, m.in. w parafialnych duszpasterstwach rodzin.
Przy Ministerstwie Zdrowia funkcjonuje Krajowy Zespół Promocji Naturalnego Planowania Rodziny. Jest to grupa ekspertów i praktyków, m.in. lekarzy ginekologów, nauczycieli, przedstawicieli organizacji promujących NPR. W gestii zespołu znajdują się zagadnienia z zakresu upowszechniania metod naturalnego planowania rodziny, demografii, rodzicielstwa. Jak zauważają jego członkowie w kraju brakuje kursów NPR dla lekarzy, położnych, pielęgniarek, a na akademiach medycznych wiedza z zakresu NPR jest szczątkowa.
Nie ma też właściwej i odpowiednio nagłaśnianej informacji o tym, że metody naturalnego planowania rodziny mają duże znaczenie w diagnostyce schorzeń ginekologiczno-położniczych (diagnostyka owulacji, krwawień, niewydolności ciałka żółtego). NPR ułatwiają świadome zaplanowanie poczęcia dziecka oraz umożliwiają określenie terminu porodu, co ma szczególne znaczenie w cyklach nieregularnych u kobiet. Znajdują zastosowanie w ocenie stanów zapalnych pochwy, w sytuacjach stresu oraz w stanach ograniczonej płodności. To, co u nas czasem traktowane jest jeszcze z niedostateczną powagą i zrozumieniem, w Stanach Zjednoczonych od dawna zyskało właściwą rangę. Funkcjonują tam bardzo dobrze wyposażone w najnowszą aparaturę badawczą instytuty naukowe, które zajmują się pomocą parom niepłodnym z wykorzystaniem naturalnych metod rozpoznawania płodności.
Więcej informacji dotyczących metod NPR znaleźć można**na**stronach internetowych: metody podwójnego sprawdzenia -**www.psnnpr.pl; metoda Rotzera -**www.iner.org; metoda Kipplejów -**www.lmm.pl; metoda Teresy Kramarek -**www.milosciodpowiedzialnosc.prv.pl; Towarzystwo Odpowiedzialnego Rodzicielstwa -**www.tor.org.pl **
Wysłuchała:
DANUTA ORLEWSKA