Wybieramy funkcjonalny dom z katalogu

Kupno projektu gotowego pozwala również szybciej rozpocząć budowę, ponieważ nie trzeba czekać, aż architekci skończą pracę. Jest w czym wybierać – szacuje się, że polskie pracownie architektoniczne oferują ponad 15 tysięcy gotowych rozwiązań. Jak w takiej liczbie znaleźć projekt domu, który spełni nasze oczekiwania?

Zanim zaczniemy przeglądanie katalogów, warto najpierw znaleźć działkę, a następnie sprawdzić w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, jaki rodzaj domu można na niej zbudować. To znacznie ułatwi poszukiwania, gdyż nie będzie potrzeby przeglądania projektów budynków, których na upatrzonej parceli nie da się wznieść. W katalogach można spotkać bowiem projekty najrozmaitszych domów – parterowych, piętrowych, drewnianych, murowanych, przypominających szlacheckie dworki, w stylu kanadyjskim itd. Wybór jest na- prawdę ogromny.

Znajomość warunków zabudowy pozwala przeprowadzić szybko wstępną selekcję. Jeśli urząd gminy czy miasta nie ma miejscowego planu zagospodarowania należy wystąpić z wnioskiem o wydanie warunków zabudowy dla danej działki. Z obydwu dokumentów dowiemy się, jaki typ domu możemy wznieść na danej parceli, ile budynek maksymalnie może mieć pięter i jaką wysokość oraz jaki rodzaj architektury (niekiedy włącznie z detalami) jest dopuszczalny na danym terenie.

Zakres możliwych zmian projektowych
Pierwszym ważnym zaleceniem podczas przeglądania katalogów z projektami jest zwrócenie uwagi na to, czy autor projektu dopuścił wprowadzanie w nim zmian. Projekty bez możliwości nanoszenia korekt zostawiamy do przeglądania w ostatniej kolejności, co pozwala dokonać kolejnej selekcji.

Projekt z możliwością wprowadzania zmian łatwiej dostosować do wybranej działki, czy własnych upodobań, a ponadto dom, który można swobodnie przebudowywać, może „dorastać” wraz z rodziną. Zakres dopuszczalnych zmian nie wymagających zgody autora jest wymieniony w dokumentacji (od drobnych korekt w dekoracjach, po pełną przebudowę domu włącznie ze zmianą kubatury budynku).

Wybierając projekt, który nie dopuszcza możliwości zmian, skazujemy się w pełni na wizję architekta. Korekt na własną rękę nie wprowadzimy, bo projekty architektoniczne są chronione prawem autorskim. Kupować projekt tego typu warto wówczas, gdy stuprocentowo pasuje do wybranej działki i w pełni spełnia oczekiwania inwestora pod względem kubatury i wyglądu budynku oraz jego właściwości użytkowych.

Dobrze dobrany projekt do działki
Wybierając projekt, trzeba pamiętać o kształcie i wielkości działki, na której ma stanąć dom. Łatwo wybrać budynek zbyt duży, czy taki, po budowie którego nie da się w rozsądny sposób zaplanować funkcjonalności obejścia.

Minimalna powierzchnia działki pod zabudowę wolno stojącą wynosi ok. 400 mkw., jednak pod warunkiem, że teren ma kształt zbliżony do kwadratu. Nawet przy o wiele większej działce, trzeba pamiętać, że na parceli węższej niż 14 m nie ma praktycznie możliwości zmieszczenia domu wolno stojącego, a wówczas jedynym rozwiązaniem jest szukanie projektu domu bliźniaczego (wiele gotowych rozwiązań domów wolno stojących pozwala na zaadaptowanie ich do zabudowy bliźniaczej na zasadzie lustrzanego odbicia).

Dlatego trzeba zwracać uwagę na powierzchnię zabudowy podaną w dokumentacji projektu. Jeśli powierzchnia zabudowy jest większa niż ok. 40 proc. powierzchni działki, będą spore kłopoty z aranżacją otoczenia domu, a na ogród zostanie niewiele miejsca. Może się też zdarzyć, że przy wąskiej działce, projekt wprawdzie się znajdzie, jednak dom nie będzie spełniał oczekiwań inwestora pod względem funkcjonalności – nie da się pogodzić oczekiwanego kształtu budynku z Prawem budowlanym ściśle określającym jakie muszą zostać zachowane minimalne odległości ścian od granic działki. Dla ścian z oknami i drzwiami odległość ta wynosi 4 m, dla ścian pełnych 3 m.
Równie ważnym zagadnieniem, jak ogólna możliwość wybudowania domu na działce, jest to, w jaki sposób będzie go można zlokalizować na parceli względem stron świata. Ideałem jest takie usytuowanie budynku, by większość przeszkleń, tarasy i ogród leżały od południa, wjazd od północy, sypialnie od wschodu, a salon od zachodu, co sprawi, że dom będzie komfortowy pod względem użytkowym, a jednocześnie energooszczędny.

Oglądając rzuty pięter w projekcie, a jednocześnie znając powierzchnię zabudowy i kubaturę budynku, można zorientować się, w jaki sposób dom da się „wpisać” w działkę.

Funkcjonalność przyszłego domu
Oglądając rzuty kondygnacji i plany pomieszczeń warto ocenić projekt pod względem przyszłej wygody używania domu. Wprawdzie nie ma „jedynie słusznego” rozwiązania, gdyż układ i wielkość pomieszczeń oraz ich przeznaczenie najbardziej zależą od indywidualnych preferencji i potrzeb przyszłych mieszkańców, jednak warto trzymać się ogólnych zasad funkcjonalności przestrzeni mieszkalnych.

Projekt domu powinien wyraźnie wyznaczać odrębne strefy użytkowe – dzienną, nocną, reprezentacyjną, wspólną, czy prywatną – co sprawia, że, w razie potrzeby, każdy domownik może odizolować się od innych we własnym pokoju, a goście, zachwyceni reprezentacyjnym salonem, niekoniecznie zauważą rozgardiasz w sypialniach.

W domach parterowych strefy dzienne i reprezentacyjne (salon, bawialnia, kuchnia, jadalnia) powinny być oddzielone od strefy nocnej i prywatnej (sypialnie, gabinety) holem. W budynkach piętrowych pomieszczenia prywatne lokuje się najczęściej na piętrze czy poddaszu, podczas gdy parter stanowi wspólną przestrzeń dzienną. Każda kilkuosobowa rodzina doceni też wygodę, jaką zapewniają dwie łazienki, zwłaszcza rano, gdy wszyscy jednocześnie spieszą się do pracy i szkoły.

Warto również zwrócić uwagę na długość holi i korytarzy. Zbyt długie informują, że architekt przypuszczalnie nie do końca przemyślał kwestię wygody poruszania się po mieszkaniu. Długie korytarze rzadko znajdują uzasadnienie – jednym z nich może być np. długi rząd szaf stanowiący garderobę.