Z kalendarium 01.12 - 07.12 [OŚ CZASU]

5 grudnia 1931
CERKIEW. W Moskwie wysadzono w powietrze sobór Chrystusa Zbawiciela. Była to największa świątynia prawosławna na świecie, wzniesiona w XIX w. jako votum za ocalenie Rosji w czasie najazdu napoleońskiego w 1812 r. W lipcu 1931 r. władze podjęły decyzję o jej zniszczeniu i wybudowaniu na tym miejscu Pałacu Rad. 5 grudnia świątynia została wysadzona w powietrze. Pałac nigdy nie powstał, a sobór odbudowano w latach 90. XX w.

7 grudnia 1906
OKRĘT. Zwodowano pancernik „Schleswig-Holstein”. Uroczystość odbyła się w stoczni Friedrich Krupp Germaniawerft w Kilonii z udziałem cesarza Wilhelma II. Koszt budowy jednostki wyniósł 25 mln marek, a do służby weszła ona 6 lipca 1908 r. Pancernik wziął udział w bitwie jutlandzkiej w 1916 r., a w 1939 r. ostrzeliwał Westerplatte w Gdańsku. Zatonął w Gdyni w 1944 r. po zbombardowaniu przez alianckie samoloty.

2 grudnia 1942
REAKTOR. Włoski fizyk Enrico Fermi uruchomił w Chicago pierwszy reaktor jądrowy. Urządzenie stanęło na nieużywanym korcie stadionu Uniwersytetu Chicago. Prace badawcze były wykonywane w ramach Projektu Manhattan, którego celem było wyprodukowanie broni jądrowej. Reaktor zbudowany został jako stos układanych naprzemiennie kostek grafitowych i uranowych. Rozebrano go w lutym 1943 r.

2 grudnia 1963
NIEDŹWIEDŹ. W ogrodzie zoologicznym w Edynburgu w Szkocji padł w wieku 22 lat znany ze służby w polskiej armii niedźwiedź brunatny Wojtek. Niedźwiedź został przygarnięty przez polskich żołnierzy w Syrii w 1942 r. i wychowywał się w 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii, stając się jej symbolem. Po wojnie Wojtka oddano do ogrodu zoologicznego w Edynburgu, gdzie mieszkał aż do śmierci.

4 grudnia 1976
CESARSTWO. Prezydent Republiki Środkowoafrykańskiej Jean-Bedel Bokassa przekształcił swój kraj w monarchię i zmienił jego nazwę na Cesarstwo Środkowoafrykańskie. Rok później, 4 grudnia 1977, koronował się na cesarza i przyjął imię Bokassa I. Uroczystość, wzorowana na ceremonii koronacyjnej Napoleona, kosztowała 20 mln dol., co stanowiło 1/3 budżetu państwa. Kres władzy Bokassy położył zamach stanu we wrześniu 1979 r.

5 grudnia 1996
NOMINACJA. Madeleine Albright jako pierwsza kobieta została nominowana na stanowisko sekretarza stanu USA. Albright urodziła się w Pradze w rodzinie czechosłowackiego dyplomaty, która wyemigrowała później do USA. Ukończyła nauki polityczne i zajmowała się Europą Środkową oraz Wschodnią. Była amerykańskim ambasadorem przy ONZ. W 1996 r. prezydent Bill Clinton mianował ją sekretarzem stanu odpowiedzialnym za politykę zagraniczną.