Z kalendarium

INSUREKCJA. W Warszawie doszło do wystąpienia mieszkańców i polskich oddziałów wojskowych przeciwko garnizonowi rosyjskiemu. Na czele ludu stolicy stanął szewc Jan Kiliński. W ciągu trzech dni walk wzięto szturmem rosyjską ambasadę, Rosjanie zostali rozbici, a Warszawa opanowana.

19 KWIETNIA 1809

BITWA pod Raszynem. Doszło tu do starcia wojsk Księstwa Warszawskiego dowodzonych przez Józefa Poniatowskiego z oddziałami austriackimi pod dowództwem Ferdynanda d'Este. Bitwa była taktycznie nierozstrzygnięta, ale zapoczątkowała zwycięską dla Księstwa kampanię, w której zdobyto Galicję.

22 KWIETNIA 1915

BROŃ CHEMICZNA. Pod miastem Ypres w Belgii oddziały niemieckie użyły chloru jako bojowego środka trującego. Z 5700 butli wypuszczono 180 ton chloru, który wiatr przeniósł na pozycje wroga. Zginęło co najmniej 5 tys. Francuzów i Anglików. Było to pierwsze użycie broni chemicznej na taką skalę.

17 KWIETNIA 1917

TEZY KWIETNIOWE. Po przyjeździe ze Szwajcarii do Piotrogrodu przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin wygłosił tzw. tezy kwietniowe. Zakładały one przejście do drugiego etapu rewolucji, w wyniku której miała powstać republika rad jako najlepsza forma władzy państwowej. W związku z tym należało odebrać władzę Rządowi Tymczasowemu.

16 KWIETNIA 1922

RAPALLO. W tej uzdrowiskowej miejscowości koło Genui ministrowie spraw zagranicznych Rosji Sowieckiej i Niemiec podpisali traktat normalizujący stosunki (na Fot.). Oba państwa zrzekły się roszczeń z tytułu ostatniej wojny i przywróciły stosunki dyplomatyczne. Układ otworzył też drogę do nawiązania tajnej współpracy wojskowej.

18 KWIETNIA 1922

PRZYŁĄCZENIE WILNA. Odbyły się tu uroczystości przyłączenia Litwy Środkowej do Polski. Wcześniej, 20 lutego, sejm Litwy Środkowej zdecydowaną większością głosów przegłosował taki właśnie wniosek. W uchwale napisano: "Ziemia Wileńska stanowi bez warunków i zastrzeżeń nierozerwalną część Rzeczypospolitej Polskiej".

18 KWIETNIA 1942

NALOT NA TOKIO. Zespół amerykańskich bombowców startujących z lotniskowca USS "Hornet" dokonał pierwszego nalotu na Tokio. Zniszczono fabryki czołgów, składy broni i okręt w suchym doku. Z powodu braku paliwa amerykańskie samoloty lądowały na morzu lub na terytorium Chin. Nalot miał być symbolicznym odwetem za atak na Pearl Harbor.

21 KWIETNIA 1945

WYZWOLENIE BOLONII. O godz. 6 rano 9. Batalion Strzelców Karpackich II Korpusu Polskiego wkroczył jako pierwszy do Bolonii i zawiesił nad miastem polską flagę. Polscy żołnierze byli owacyjnie witani przez ludność, a 17 dowódców otrzymało honorowe obywatelstwo. Bitwa o Bolonię trwała od 9 kwietnia.

20 KWIETNIA 1957

PREMIERA "kanału". Odbyła się premiera filmu Andrzeja Wajdy "Kanał". Był to pierwszy polski film powojenny poruszający tematykę powstania warszawskiego. Datę jego premiery uważa się za początek polskiej szkoły filmowej. Na festiwalu w Cannes "Kanał" zdobył Srebrną Palmę, ex aequo z "Siódmą pieczęcią" Bergmana.

19 KWIETNIA 1961

ZATOKA ŚWIŃ. Fiaskiem zakończyła się próba obalenia władzy Fidela Castro na Kubie przez wyprawę zwerbowanych przez CIA kubańskich emigrantów, którzy wylądowali w Zatoce Świń. Po trzech dniach zostali całkowicie rozbici przez armię rządową. Większość z nich zabito lub wzięto do niewoli.

2 KWIETNIA 1982

ŚMIERĆ DUDAJEWA. Zginął pierwszy prezydent Czeczenii. Dudajew doprowadził w 1991 r. do ogłoszenia niepodległości przez Czeczenię i konsekwentnie odmawiał uznania zwierzchnictwa Rosji. Zginął trafiony pociskiem rakietowym podczas rozmowy przez telefon satelitarny, w wyniku której namierzył go rosyjski samolot zwiadowczy.

20 KWIETNIA 2010

KATASTROFA. Na platformie wiertniczej Deepwater Horizon w Zatoce Meksykańskiej doszło do eksplozji, co zapoczątkowało katastrofę ekologiczną. W wyniku eksplozji zginęło 11 pracowników, platforma zatonęła, a do morza dostało się 666 tysięcy ton ropy. Tamowanie wycieku trwało dwa miesiące.