Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Z Oleandrów do niepodległości. Po 100 latach

Dorota Stec-Fus
FOT. ARCHIWUM
Historia. Do 30 września przy ulicy Oleandry w Krakowie możemy oglądać niecodzienną wystawę ,,Z Oleandrów do Niepodległości”. Została przygotowana przez Obywatelski Komitet na rzecz Oleandrów, Fundację Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego oraz Bibliotekę Jagiellońską.

Wczoraj, późnym popołudniem, od strony alei Mickiewicza na ogrodzeniu Biblioteki Jagiellońskiej zaczęły pojawiać się poszczególne elementy ekspozycji. Ma ona upamiętnić 100-lecie wymarszu ,,Kadrówki”.

Pierwsza Kompania Kadrowa, utworzona 3 sierpnia 1914 w Krakowie z inicjatywy marszałka Józefa Piłsudskiego, dała początek Legionom Polskim – oddziałom wojskowym, powołanym 16 sierpnia 1914 przez Naczelny Komitet Narodowy. Legiony, stanowiące oddzielną formację armii austro-węgierskiej, skupiły polskie organizacje paramilitarne, m.in. oddziały Związku Strzeleckiego ,,Strzelec”, Armię Polską i Polskie Drużyny Strzeleckie.

Na gmachu Biblioteki Jagiellońskiej autorzy wystawy rozwinęli okazały, mierzący 15 metrów portret Józefa Piłsudskiego. Na kilkunastu planszach umieszczono fotografie i reprodukcje pocztówek i plakatów za zbiorów Fundacji Centrum Czynu Niepodległościowego oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego, pochodzące z 1914 roku.

Widz może zapoznać się m.in. z historią Skarbu Wojennego Legionów, międzywojennymi uroczystościami, jakie miały miejsce na Oleandrach oraz powojennymi, smutnymi losami tego miejsca.

Jedna z plansz dotyczy Naczelnego Komitetu Narodowego, który powstał 16 sierpnia 1914 roku pod przewodnictwem dr. Juliusza Leo, wieloletniego prezydenta Krakowa. To jego decyzja przesądziła o ogłoszeniu akcji werbunkowej do Legionów. Na jego wniosek Rada Miejska przeznaczyła milion koron na Legiony Polskie.

– Na trzeciej planszy zobaczymy szlak przemarszu korpusu Pierwszej Kompanii Kadrowej z Krakowa do Kielc, w dniach od 6 do 12 sierpnia 1914 roku. Trasa zaznaczona jest na oryginalnej, galicyjskiej mapie z tamtego okresu – informuje Piotr Kalisz, sekretarz Obywatelskiego Komitetu Na Rzecz Oleandrów.

Autorzy ekspozycji w sposób szczególny pokazują też postać Wincentego Sata­leckiego, krakowskiego masarza, który przekazał 60 tys. zł w złocie na rzecz Skarbu Wojennego Legionów. Była to największa prywatna darowizna na ten cel.

Na wystawie można też zobaczyć reprodukcję książeczki wojskowej, wystawionej na nazwisko legionisty Władysława Fugla.

Twórcy ekspozycji sporo miejsca poświęcili też obchodom wymarszu ,,Kadrówki” organizowanym w okresie międzywojennym. Na fotografii z 1935 roku widać ludzi, zgromadzonych przed gmachem Biblioteki Jagiellońskiej oraz postument Józefa Piłsudskiego. Na zdjęciu z 1939 roku widnieje pomnik strzelca.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski