Zapnij pasy!

Kierowcy Formuły 1 przypięci są sześciopunktowymi pasami bezpieczeństwa, podobnymi do tych stosowanych w samolotach myśliwskich. Dwa pasy ramieniowe, dwa biodrowe i dwa udowe ledwie pozostawiają swobodę wystarczającą do posługiwania się kierownicą oraz przyciskami i przełącznikami w kokpicie. To nie jedyna sytuacja, w której bezpieczeństwo jest ważniejsze od wygody.
- Wcywilnej motoryzacji pasy bezpieczeństwa to wciąż numer jeden naliście zabezpieczeń ratujących życie, nawet przedpoduszką powietrzną. Pas jest niezbędny dotego, by poduszka powietrzna____zadziałała prawidłowo. Bez pasa poduszki nie byłyby tak wydajne - mówi Hartmuth Wolff z Centrum Technologii AZT. - Mimo to wprzeciwieństwie dokierowcy Formuły 1, kierowca zwykłego samochodu jest przypięty wsposób zapewniający mu dużo większy komfort. Oczywiście potrzebuje owiele więcej swobody wfotelu, choćby by móc zawrócić czy dostroić radio. To sprawia, że odpowiednia pozycja zakierownicą jest niezwykle ważna, podobnie jak odpowiednie ułożenie pasa bezpieczeństwa na____ciele - mówi Wolff. Poza tym zawsze trzeba docisnąć pas biodrowy poprzez naciągnięcie pasa ramieniowego - bez tego ochrona będzie niewystarczająca.
W samochodzie Formuły 1 kierowcy są wciśnięci głęboko w fotel, dlatego przy zapinaniu pasów potrzebna jest pomoc mechanika. Mimo tego w nagłym przypadku kierowca może wyskoczyć z kokpitu w ciągu pięciu sekund wymaganych przez przepisy - pasy rozpina się jednym pociągnięciem za centralnie umieszczoną klamrę. Zadanie pasów jest jasne: podczas wypadku współpracują z obowiązkowym systemem ochrony szyi i karku (HANS), zapobiegając uderzeniom o kierownicę i pochłaniając część energii zderzenia.
- Zjednej strony pasy muszą być natyle mocne, by ochronić kierowcę w____czasie uderzenia - mówi Frank Dernie z zespołu WilliamsF1. - Zdrugiej strony muszą być natyle elastyczne, by nie spowodować dodatkowych uszkodzeń ciała uzawodnika wrazie wypadku.
Producenci pasów bezpieczeństwa rozwiązują ten problem z pomocą rozbudowanych testów na wytrzymałość i elastyczność stosowanych materiałów. Generalnie pasy wykonywane są z włókien poliestru, czasami wzbogaconego o poprzeczne warstwy włókien usztywniających pas. Dzięki temu obciążenie jest równomiernie rozkładane na całej szerokości pasa. Klamry i sprzączki robione są z tytanu. Po wypadku, w razie konieczności, musi być możliwe wyciągnięcie całego fotela z samochodu, wraz z przypiętym do niego kierowcą.
Zgodnie z wymogami FIA (Standard 8853/98) każdy punkt mocujący pasów musi wytrzymać obciążenie 14,7 kiloniutona, co odpowiada mniej więcej 1470 kilogramom. Szerokość pasów musi wynosić 44-76 milimetrów (ramiona i uda) oraz 50-76 mm (biodra) - w zależności od preferencji kierowcy. Ale i tak pojęcie komfortu jest względne, co potwierdza Martin Brundle: - Jeśli nie czujesz pasów - powiedział kiedyś były kierowca F1 - to nie są wystarczająco ciasno ściągnięte.(A)