Zdrowie na talerzu

W organizmie dorosłej osoby o wadze 70 kg znajduje się ok. 1,1 mg kobaltu. Pierwiastek ten potrzebny jest do tworzenia się witaminy B 12, stanowiąc ok. 4 proc. jej całości (witamina B12 - kobalamina - niezbędna jest z kolei do tworzenia nowych ciałek krwi, otoczki mielinowej komórek nerwowych, odtwarzania kodu genetycznego w nowo powstających komórkach, tworzeniu neuroprzekaźników itd.).

Z produktów spożywczych kobalt wykorzystywany jest w 10-15 proc., wydalany jest głównie z kałem, w minimalnych ilościach z moczem. Obecne w pożywieniu nieorganiczne związki kobaltu są dość łatwo rozpuszczalne i prawdopodobnie wchłaniane, podobnie jak żelazo, a następnie rozmieszczane w mięśniach (43 proc.) i kościach (14 proc.). Kobalt pobudza syntezę krwinek czerwonych, wywiera też hamujący wpływ na rozwój nowotworów.

Niedobór tego pierwiastka może powodować niedokrwistość, opóźniać wzrost, być przyczyną wychudzenia, braku apetytu, apatii i bladości skóry. Jak wykazują badania, przedłużający się deficyt kobaltu może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia nerwów. Ale uwaga! Nadmiar kobaltu jest toksyczny i może pociągać za sobą niedoczynność tarczycy oraz niewydolność serca.

Dzienne zapotrzebowanie określono na ok. 2 ug, dla kobiet w ciąży - 3 ug. Kobaltu szukamy przede wszystkim w mleku, wątrobie, nerkach, mięsie, ostrygach, w zielonych warzywach, w szpinaku, sałacie i kukurydzy, także w kapuście i pełnych ziarnach zbóż. U osób uczulonych na ten metal kobalt spożywany z pokarmami powoduje niekiedy (bardzo rzadko) wysiew potnicy. Pierwiastek należy jednak do najczęstszych alergenów kontaktowych, co objawia się wypryskiem skórnym.

Izolowane uczulenie na kobalt obserwuje się niekiedy u złotników, malarzy porcelany, pracowników drukarni offsetowych, robotników zatrudnionych przy wytrawianiu metali, producentów włókiem szklanych, producentów gumy oraz u hodowców zwierząt. Przypuszcza się, że przyczyną uczulenia mogą być też środki czyszczące używane w gospodarstwie domowym, w których kobalt bywa obecny.