Alfabet rzymski

     CAMPO DI FIORI - wg legendy został tu zgładzony Juliusz Cezar. Plac był ważnym punktem na trasie procesji papieskich, pomiędzy Watykanem a Bazyliką św. Jana na Lateranie. Stoi tu pomnik Giordano Bruno, spalonego na stosie. Obecnie: targ owocowo-warzywny i kwiatowy. Jabłka - ok. 2000 L (1 kg), sałata - ok. 700 L.
     "CORDA CORDI" - Duszpasterski Ośrodek dla Pielgrzymów Polskich (via Pfeiffer 13, w pobliżu placu św. Piotra w Watykanie, tel. 0039/6 /687-58-73 lub 687-92-71). Pokoje 3-, 4-osobowe, skromne warunki, do dyspozycji kuchnia. Noclegi (24000 L od osoby) należy rezerwować z wyprzedzeniem. Możliwość otrzymania zaproszeń na prywatną audiencję u papieża.
     DOMINE QUO VADIS - malutki kościółek przy via Appia Antica. Wg legendy, miejsce to było spotkaniem uciekającego od pewnej śmierci w Rzymie św. Piotra i Chrystusa.
     DWORCE KOLEJOWE
     STAZIONE TERMINI - w centrum miasta, gł. węzeł dwóch linii metra, 22 perony, przechowalnia bagażu, sklepy, bary, restauracje, informacja turystyczna itd.
     TIBURTINA - odjeżdżają stąd pociągi do miast włoskich i obcych na osi północ - południe.
     OSTIENSE - pociągi do Ostia Antica i Lido.
     DWORCE AUTOBUSOWE
     via Gaeta (naprzeciwko Termini) - kursy do Tivoli i miejscowości na wschód od miasta.
     via Lepano (na północ od Watykanu, za Tybrem) - przejazdy do północnego Lacjum
     przy viale Castro Pretorio (na wsch. od Termini) - kursy do południowego Lacjum
     DZIELNICA ŻYDOWSKA - plątanina wąskich uliczek z zaniedbanymi kamieniczkami i XIX-wieczną synagogą. Żydzi mieszkali w Rzymie od wczesnych lat cesarstwa. Po zagarnięciu przez Rzym kolonii na Bliskim Wschodzie liczba ich zwiększyła się do 40.000. Gdy papież Paweł IV wprowadził szereg drastycznych praw, zostali zamknięci w getcie.
     EUR (Esposizione Universale Roma) - dzielnica, którą zaplanował Mussolini ze względu na Targi Światowe w 1942 roku. Szerokie arterie, biurowce, drogie sklepy, ekskluzywne restauracje. Dojazd z Termini autobusem nr 93 lub metrem linii B.
     FONTANNY
     FontanNA di Trevi - piękna, zwłaszcza wieczorem. Podświetlone posągi i kamienie. Z tyłu renesansowego pałacu. Do fontanny należy wrzucić monetę, jeśli chce się powrócić do Rzymu. Najlepiej przyjść wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, kiedy nie ma już tylu turystów.
     FontanNa dei Fiumi na Piazza Navona - dzieło Berniniego. Każda z postaci przedstawia jedną z czterech wielkich rzek świata: Nil, Dunaj, Ganges i La Plate. Ponad nimi góruje obelisk sprowadzony z Circus Maxentius.
     Fontanna Berniniego za Panteonem: radosny słoń dmie w trąbę i dźwiga na plecach obelisk.
     FontaNna delle Tartarughe, czyli "fontanna żółwi" na Piazza Matei w pobliżu Synagogi.
     FORUM ROMANUM - Rzymski Rynek. Kiedyś centrum Cesarstwa Rzymskiego, gdzie zapadały wszystkie decyzje. Na mównicy Rostra - August obwieszczał swoje postanowienia. W Świątyni Westalek palił się wieczny ogień miasta.
     GRANDE RACCORDO ANULARE - obwodnica połączona głównymi arteriami z centrum: via Cassia od północy, via Salaria od północnego-wschodu, via Tiburtina lub via Nomenta od wschodu, via Appia Antica lub via Cristofo Colombo od południa, via Aurelia od zachodu.
     INFORMACJA TURYSTYCZNA
     Largo Goldoni (via del Corso, tel. 0039/6/68136061) - Piazza S. Govanni in Laterano (tel. 0039/6/77203598)
     via Nazionale (na przodzie Palazzo delle Esposizioni, tel. 0039/6/4724525)
     Piazza delle Cinque Lune (tel. 68809240)
     Lungotevere Castel Sant’ Angelo (Piazza Pia, tel. 68809707)
     Stazione Termini (Galleria Gommata, tel. 48906300). Niewielkie pomieszczenie pomiędzy peronami a kasami biletowymi. Za darmo można otrzymać plan miasta, broszury z informacjami kulturalnymi, listę kwater prywatnych z dokładnymi adresami, ale bez cen (nocleg u Włochów oscyluje wokół 12000 L), adresy hoteli itd.
     Piazza del Tempiodella Pace (Fori Imperiali, tel. 69924307)
     Grande magazzini "La Rinascente" (via del Tritone, tel. 692000435)
     AGENCJA PROMOCJI TURYSTYCZNEJ RZYMU - via Parigi 5, tel. 488991-488992 e-mail: mail & informaroma.it
     KAPITOL (łac. caput - głowa) - w dobie cesarstwa rzymskiego duchowe i polityczne centrum miasta. Na miejscu dawnej Świątyni Jowisza - kościół Santa Maria in Aracoeli (czynny od 7.00 do zmroku). Można w nim zobaczyć posążek dzieciątka Jezus, wyrzeźbionego z drzewa oliwnego. Statuetka o mocy uzdrawiania była wysyłana do chorych i umierających w całym mieście.
     Na Piazza Campidoglio (zaprojektowanym przez Michała Anioła) - konny posąg Marka Aureliusza, Palazzo Senatorio (obecnie ratusz), Muzeum Kapitolińskie (czynne: wt. - sb. 9.00 - 13.00, 17.00 - 20.00, w ostatnią niedzielę miesiąca: wstęp wolny). Po lewej: przejście do miejsca, skąd roztacza się widok na Forum Romanum i Koloseum.
     KATAKUMBY - szereg podziemnych cmentarzy pierwszych chrześcijan przy via Appia Antica: SAN CALLISTO (czynne: czw. i wt. od 8.30 do 12.00 i od 14.30 do 17.00) - w III wieku pochowani tu byli wszyscy papieże, m.in. św. Kalikst.
     DOMITILLA (czynne: śr.-pt. od 8.30 do 12.00 i od 14.30 do 17.00) - największy w całym Rzymie labirynt korytarzy (17 km)
     SAN SEBASTIANO (czynne: pt.-śr.: 9.00 - 12.00, 14.30 - 17.00) przez pół godziny można wędrować podziemnymi korytarzami, oglądając wczesnochrześcijańskie symbole: malowidła ukazujące ryby i gołębice.
     KAWIARENKI - przychodzą do nich od samego rana do późna wieczór Włosi i turyści, aby przy filiżance pysznej kawy porozmawiać, omówić sprawy zawodowe, odpocząć od zwiedzania czy poobserwować innych. Cappuccino przy barku jest zwykle 2-krotnie tańsze niż przy stoliku, a cena waha się w granicach 1300 L (z rogalikiem cornetto: 2000 L) do 3000 L. Najtańsze i najprzyjemniejsze kafejki - w Trastewere, za Tybrem.
     CAFFÉ GRECO (via Condotti 86, w pobliżu Placu Hiszpańskiego) - XVIII-wieczna kawiarnia, do której przychodzili, m.in. Byron, Goethe, Stendhal, Casanova. Wypełniona turystami, ale warto obejrzeć wnętrze.
     LA TAZZA d'ORO (via degli Orfani, niedaleko Panteonu) - ponoć najlepsza kawa w Rzymie. Nie ma stolików, kawę pije się przy barku. Mroczne wnętrze, nieciekawe.
     KINO - Pasquino (Vicolo del Piede, tel. 5803632) w Trastevere. Filmy w języku angielskim.
     KOMUNIKACJA MIEJSKA - autobusy, dwie linie metra, nieliczne tramwaje. Wszędzie panuje tłok, najlepiej wędrować po Rzymie pieszo. Autobusy jeżdżą często i docierają do wielu miejsc, porozrzucanych po mieście. Na plac św. Piotra w Watykanie można się dostać z dworca Termini autobusem nr 64 (przez Piazza Venezia, w pobliżu Piazza Navona), a z dworca Tiburtina: nr 65.
     Z placu św. Piotra (Piazza del Risorgimento) do Koloseum jeździ autobus 81.
     Bilety można kupić w kioskach, w barach ze znakiem ATAC lub w budkach przy większych przystankach. Ważne są także na metro. Cena: 1500 L (75 minut).
     Taksówki - żółte, drogie, należy upewnić się, czy kierowca włączył taksometr. Autobus "teatralny" - 116 T - w weekendy od 20.00 co 15 minut dowozi zainteresowanych pod teatry. Odjazd: z Villa Borghese i Lungotevere.
     LOTNISKO - Fiumicino (Leonardo da Vinci) z dworca kolejowego Termini dojazd autobusem za 15.000 L. Przejazd trwa ok. 45 minut. Autobusy ACOTRAL jeżdżą od 6.00 do 21.00, co 15 minut.
     MIEJSCA WIDOKOWE
     na Kapitolu, za Palazzo Senatorio - widok na Forum Romanum i Koloseum
     z kopuły Bazyliki św. Piotra panorama Rzymu, widok na Ogrody Watykańskie. Bilety: 5000 L (wejście), 6000 L (wjazd)
     ze Wzgórza Pincius ponad Piazza del Popolo. Widok na dachy, kopuły, na centrum Rzymu aż po Bazylikę św. Piotra.
     MUZYKA KLASYCZNA - największą rolę odgrywają: Accademia di Santa Cecilia 8 (tel. 6541044), Accademia Filharmonica (via Flaminia 118, tel.: 393304), Instituzione Universitaria dei Concerti (via Fracassini, tel. 3610051). W kościołach wybór koncertów chóralnych, kameralnych i organowych. Wstęp wolny.
     OBCE KUCHNIE - restauracja indyjska NAMASKAR (via della Peinitenza 7, nd. zamknięta, tel. 6547053, wymagana rezerwacja)
     kuchnia ze Sri Lanki - LOTUS (via Vespasiano 25), niedroga
     kuchnia etiopska i somalijska - HOSTERIA AFRICA (via Gaeta 28)
     kuchnia chińska - DRAGON GARDEN (via del Boschetto 41), korzystne ceny.
     OPERA - scena operowa skoncentrowana jest wokół Teatro dell 'Opera (na rogu via Torino i Piazza B. Gigli, tel. 461755, 10.00 - 13.00, 17.00 - 19.00). Bilety należy kupić przynajmniej na 2 dni przed spektaklem. Latem - inscenizacje przenoszone są do ruin TERM KARAKALI. W XVIII-wiecznym Teatro Argentina (na zachód od Piazza Venezia) odbyła się w 1816 roku premiera "Cyrulika sewilskiego" Rossiniego. Nadal wystawia się tu większość spektakli operowych w Rzymie.
     PALAZZO DEL QUIRINALE (tel. 46992568) - w drugą i czwartą sobotę miesiąca, między 8.00 a 12.30, można zwiedzić rezydencję Prezydenta Republiki. Wstęp wolny.
     PALAZZO MADAMA - siedziba Senatu Republiki. Wstęp wolny w pierwszą sobotę miesiąca w godz. od 10.00 do 18.00.
     PARIOLI - jedna z najbogatszych dzielnic w Rzymie, na północ od Villa Borghese.
     PIAZZA DI SPAGNA - Plac Hiszpański ze słynnymi schodami wiosną ozdobionymi kwitnącymi azaliami. Miejsce spotkań tętniące życiem. Na szczycie kościółek Trinita dei Monti. Idąc w lewo można dojść do Wzgórza Pinicius. Niegdyś artystyczna dzielnica miasta.
     PIAZZA NAVONA - nazywany salonem Rzymu. Kawiarenki ze stolikami na zewnątrz, w TRE SCALINI - pyszne lody czekoladowe po 4000 L za 3 gałki. Uliczni artyści, gołębie. Ludzie tłoczą się wokół fontann. Dawniej arena Cesarza Domicjana, na której odbywały się zawody sportowe i wyścigi rydwanów.
     PIWIARNIE
     TEMPERA (via di San Marcello 19, czynna: 12.30 - 15.00, 19.00 - 23.00) ndz. nieczynne - uważana za najlepszą piwiarnię w Rzymie, tania, o sympatycznej atmosferze.
     LA SCALA**(Piazza della Scala) - najpopularniejsza piwiarnia w Trastevere, ożywiona i zatłoczona. W środy nieczynna.
     POCZTA GŁÓWNA - przy Piazza San Silvestro. Otwarta: pn.-pt.: 8.30 - 21.00, soboty: 8.30 - 12.00. Telegramy można wysyłać przez całą noc. Znaczek na pocztówkę do Polski: 800 L, a widokówki: od 200 L (gorszej jakości) do 800 - 1000 L.
     ROMULUS I REMUS - wg legendy, założyciele Rzymu. Córka miejscowego króla Nimitora - Rea Silvia miała z Marsem 2 synów. Dzieci miały być oddane bogu na ofiarę, ale nie doszło do tego. Porzucone - znalazła i wykarmiła wilczyca. Imiona nadał chłopcom pasterz, który ich adoptował. W Palazzo dei Conservatori na Kapitolu - święty posąg wilczycy karmiącej bliźnięta.
     ROŚLINNOŚĆ - oleandry z kwiatami dużymi, czerwonymi lub białymi, wieczorem pachnące; pinie - śródziemnomorski gatunek sosny o parasolowatych koronach; cyprysy - dochodzące do 40 m wysokości; azalie o kwiatach różowych i białych. W Rzymie - liczne ogrody z kolorowymi kwiatami, palmami, fontannami, rzeźbami.
     SPAGETTI ALLA PUTANESCA - pyszne danie z kuchni włoskiej. Składniki: 500 g spagetti, 200 g czarnych oliwek bez pestek, 6 filetów anchois - koreczki helskie, 1 łyżeczka posiekanej zielonej pietruszki, 2 łyżki kaparów, 4-5 dojrzałych pomidorów, oliwa z oliwek, 2 ząbki czosnku, sól.
     Czosnek - obrany i pokrojony w plasterki przyrumienić lekko w niewielkiej ilości oliwy. Dodać pokrojone na kawałki filety, posiekane oliwki, kapary oraz małe kawałki obranych ze skórki pomidorów. Gotować ok. 15 min, mieszając od czasu do czasu. SPAGETTI - ugotowane w posolonej wodzie, przecedzić i polać sosem. Dodać posiekaną pietruszkę.
     STWORZENIE ADAMA - fresk Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej (szósta ze scen biblijnych - od wejścia).
     Artysta przedstawia Stwórcę jako pierwotną siłę natury, jako absolutną energię życia. Reprodukcje fragmentów lub całości fresku można kupić w sklepach pamiątkowych, zwłaszcza w pobliżu Muzeów Watykańskich już za 10.000 L.
     TELEFONY - rozmowę międzymiastową można zamówić: na Termini (7.00 - 24.00), na Poczcie Głównej (8.30 - 20.00), w SIP, via Santa Maria in Via (8.00 - 21.45). Karty telefoniczne: 5000 L, 10000 L. W święta połączenia tańsze o 50 proc.
     TRASTEVERE **- mała dzielnica u stóp wzgórza Janikulum. Niegdyś skupisko rzemieślników oraz imigrantów, gł. Żydów. Rozwinięty dialekt rzymski. Niskie czynsze, liczne bary, pizzerie, piwiarnie, restauracyjki. Centrum życia nocnego, zwłaszcza młodzieży. Wąskie uliczki, szczelnie zabudowane skwery. W lipcu, podczas FESTA NOIANTRI (my inni) dzielnica świętuje swą niezależność. Nad Tybrem - pchli targ Porta Portese (w niedziele), gdzie można znaleźć prawie wszystko.