Czwarty - najstarszy most w Krakowie

Budowę tej przeprawy planowano już przed I wojną światową. Miała ona zastąpić będący w złym stanie technicznym Most Podgórski. Realne decyzje zapadły jednak dopiero w sierpniu 1925 r., a prace ruszyły we wrześniu roku następnego. Finansowano je ze środków rządowych i miejskich.

Projekt opracował zespół inżynierów kierowany przez prof. Michała Pszenickiego z Politechniki Warszawskiej. Nowy most miał żelazną konstrukcję kratownicową, której elementy wykonały krakowskie zakłady Zieleniewskiego.

Zlokalizowano go nie na miejscu Mostu Podgórskiego lecz nieco w prawo (patrząc od strony centrum miasta), u wylotu ul. Krakowskiej. Nalegały na to władze miasta, bowiem takie umiejscowienie wynikało naturalnie z układu komunikacyjnego - ul. Krakowska dochodziła wprost do Wisły. Tymczasem, by dojechać do starego Mostu Podgórskiego należało dwa razy skręcić pod kątem prostym, najpierw na pl. Wolnica w lewo, a potem na ul. Mostową w prawo.

Ulokowanie nowej przeprawy w przedłużeniu Krakowskiej wiązało się też jednak z pewnymi trudnościami. Musiano mianowicie wyburzyć sporo stojących na dojściach do mostu budynków. Po podgórskiej stronie zburzono tamtejszą halę targową, a po stronie krakowskiej kilka kamienic. Prace te zrealizowano już po otwarciu mostu, w latach 1934-1935.

Wreszcie jednak, po ośmiu latach budowy, w czwartek 19 stycznia 1933 r., o godz. 11 odbyła się uroczystość otwarcia mostu. Z tej okazji żelazną konstrukcję ozdobiono zielenią oraz chorągwiami miejskimi i państwowymi. Nad wjazdem umieszczono tablicę z napisem: „Most im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”.

Na uroczystość przybyli liczni dygnitarze i oficjele z wojewodą Mikołajem Kwaśniewskim i przewodniczącym komitetu budowy mostu prezydentem Krakowa Władysławem Beliną-Prażmowskim na czele.

Prócz nich obecni byli przedstawiciele rządu, wiceprezydenci Krakowa Witold Ostrowski i Stanisław Klimecki, członkowie rady miejskiej, dyrektorzy poczty i kolei, dyrektorzy zakładów miejskich, rektor UJ i sekretarz generalny PAU, prezes gminy izraelickiej Rafał Landau oraz przedstawiciele duchowieństwa z ks. metropolitą Adamem Stefanem Sapiehą na czele.

Zebranych przywitała orkiestra kolejarzy grając „Marsz I Brygady”. Następnie przemówił prezydent Belina-Prażmowski. Podziękował twórcom projektu i budowniczym, oraz rządowi za współfinansowanie przedsięwzięcia, po czym „wzniósł okrzyk na cześć Rzeczypospolitej, prezydenta Mościckiego i marszałka Piłsudskiego”.

Po nim głos zabrał przedstawiciel rządu wiceminister komunikacji Józef Gallot, zaznaczając, że wielkiego dzieła połączenia Krakowa z Podgórzem dokonano w krytycznych czasach dzięki zbiorowemu wysiłkowi.

On z kolei przemówienie zakończył takim okrzykiem: „Niech żyje zbiorowy wysiłek wszystkich zmierzających do dobrobytu Najjaśniejszej Rzeczypospolitej”. Następnie przy dźwiękach hymnu narodowego wiceminister Gallot przeciął wstęgę, symbolicznie otwierając most.

Obecny na uroczystości bp Sapieha po stosownych modlitwach poświęcił konstrukcję i przeszedł w otoczeniu uczestników na drugą jego stronę. Chór Towarzystwa Urzędników Miejskich wykonał pieśń „Gaude Mater Polonia”. Po złożeniu podpisów na akcie erekcyjnym dokument zamurowano w głazie mostowym dostarczonym z kamieniołomów w Miękini. Na potwierdzenie otwarcia przeprawy przedstawiciele władz przejechali w samochodach przez całą długość nowej konstrukcji.

„Uroczystości przypatrywały się tłumy publiczności” - doniosła prasa. 24 stycznia na 28. posiedzeniu rady miasta uchwalono, by nowy most nazwać imieniem marszałka Józefa Piłsudskiego (wcześniej nazywano go Czwartym Mostem).

„Była to właściwie uchwala ex post, gdyż most ten ochrzczono tą nazwą już podczas uroczystości jego otwarcia i całe obywatelstwo m. Krakowa już wtedy gorąco nazwie tej przyklasnęło” - napisał z satysfakcją „Ilustrowany Kurier Codzienny”.

W styczniu 1945 r. Most Piłsudskiego, jak inne krakowskie przeprawy, został wysadzony przez Niemców. W wodzie znalazło się jedno przęsło po stronie Podgórza. Zastąpiono je prowizorycznie drewnianą kładką i przystąpiono do odbudowy. Do użytku most oddano w październiku 1948 r. Wtedy też pojawiła się kolejna jego nazwa - Drugi Most.

Dziś jest on najstarszym w Krakowie kompletnym mostem drogowym przez Wisłę.