Emocje i magiczne myślenie

Ryzykowne zachowania

Wśród osób, które mają już za sobą inicjację seksualną, aż 27 proc. przyznało się do stosunku z przygodnie poznaną osobą. Tylko nieco ponad połowa z nich (52,3 proc.) zadeklarowała, że w takiej sytuacji stosowała środki antykoncepcyjne. Przyczyną takich ryzykownych zachowań seksualnych wśród młodzieży może być kojarzenie przez nich "życia seksualnego" bardziej ze "współżyciem" i "seksem" niż z budowaniem relacji opartej na odpowiedzialności i miłości. O powierzchowności związków z pierwszymi partnerami może też świadczyć brak wiedzy o ich wcześniejszych doświadczeniach seksualnych.

Ważna decyzja

Badanie CBOS wykazało również, że młodzi ludzie mają problem z podaniem definicji pojęcia "życie seksualne". Tylko niewielki odsetek pytanych łączy ten termin ze "stałym związkiem" czy "świadomym współżyciem". Jeszcze większy kłopot sprawiło pytanie o rozumienie terminu "inicjacja seksualna". Odpowiedziało na nie 48,8 proc. badanych, z czego połowa kojarzy to pojęcie dosłownie z pierwszym stosunkiem, tzw. pierwszym razem. Mimo problemu z definicjami pozytywnie zaskakuje natomiast fakt, że ponad trzy czwarte zapytanych uznało, że rozpoczęcie współżycia jest bardzo ważną decyzją, która ma wpływ na całe życie.

Brak wiedzy

Wśród tych, którzy pierwsze kontakty seksualne mają już za sobą ponad połowa deklaruje, że stosuje środki antykoncepcyjne. Do najpopularniejszych z nich należą prezerwatywy - używa ich 63,2 proc. badanych, trzykrotnie mniej osób stosuje tabletki hormonalne - 22,7 proc. Znacznie mniejszym powodzeniem cieszą się spirale (2,2 proc.) i metody okresowej abstynencji seksualnej (tzw. metody naturalne - 2 proc.). Deklaracje badanych wskazują na to, iż koszty zakupu środków antykoncepcyjnych nie wpływają na wybór stosowanych przez nich metod. Większość (59,5 proc.) ankietowanych, którzy obecnie stosują środki antykoncepcyjne, nawet gdyby mogła przeznaczyć na zakup tego typu środków więcej pieniędzy niż obecnie, nadal by z nich korzystała.
- Młodzi ludzie korzystają z różnych metod antykoncepcyjnych stosunkowo często, ale nieregularnie i nie jest to zjawisko powszechne - przyznaje dr n. med. Grzegorz Południewski, ginekolog, prezes Towarzystwa Rozwoju Rodziny. - Jest to efektem niedostatecznej wiedzy na temat współżycia seksualnego i braku edukacji w tej dziedzinie - wyjaśnia lekarz i dodaje: - To, że młodzież chętniej sięga po prezerwatywy niż inne środki antykoncepcyjne, wynika przede wszystkim z faktu, iż są one powszechnie dostępne, można je kupić praktycznie wszędzie: w supermarkecie, na stacji benzynowej. Nie ma potrzeby wybierać się do lekarza czy do apteki. Inaczej jest w przypadku preparatów, które wymagają regularnych wizyt u specjalisty, dlatego pod tym względem pozyskanie innych środków może być uważane za kłopotliwe. Jednak mimo tych niedogodności daje się zauważyć coraz większe zainteresowanie metodami hormonalnymi, zwłaszcza wśród dziewcząt.

Romantycznie zakochani

Wywiady przeprowadzone z młodocianymi matkami (badanie CBOS, kwiecień 2008, wywiady pogłębione z 30 młodocianymi matkami z różnych regionów Polski; 14 kobiet urodziło w ciągu ostatnich 12 miesięcy, 6 nie później niż 5 lat temu, 5 ponad 5 lat temu i 10 ponad 10 lat temu), pokazały natomiast, jakie mogą być motywacje towarzyszące rozpoczęciu kontaktów seksualnych. W przypadku młodocianych matek można mówić o różnych przyczynach podjęcia takiej decyzji: \romantyczność - respondentka była zakochana, chciała okazać partnerowi swoje uczucia, że mu na nim zależy; \towarzyskość - związana z funkcjonującym w grupie rówieśniczej modelem akceptowanych zachowań, jest to forma wywierania nacisku, argumentowana tym, że "większość już to przeżyła, głupio mi było powiedzieć, że jeszcze nie"; \atrakcyjność seksu - "to jest takie fajne, że trzeba z tego skorzystać, w ogóle wstyd, żeby nie uprawiać seksu"; \ciekawość - "każdy chce zobaczyć, jak to jest"; \poczucie dojrzałości do rozpoczęcia życia seksualnego, presja partnera - partner swoim zachowaniem skłaniał do złożenia obietnicy, że rozpoczną współżycie; \perspektywa przymusowego czasowego rozstania chłopaka i dziewczyny - planowany wyjazd za granicę.
Analizując wypowiedzi niektórych uczestniczek badania na pytanie, dlaczego nie stosowały środków antykoncepcyjnych, można wywnioskować, że posługiwały się "myśleniem magicznym" - wierzyły, że po prostu nie zajdą w ciążę albo nie widziały potrzeby stosowania jakiś zabezpieczeń. W tym kontekście istotny był też stan emocjonalny dziewcząt - nie stosowały zabezpieczeń, ponieważ były zakochane. (DD)

"Kiedy 1+1=3"

Inspiracją do powstania Kampanii na Rzecz Świadomego Rodzicielstwa były niepokojące statystyki, dotyczące nieodpowiedzialnych zachowań seksualnych młodych ludzi, a także niedostatecznej wiedzy nt. antykoncepcji w Polsce. Potwierdziły to przeprowadzone w kwietniu br. badania nt. postaw i zachowań seksualnych młodych Polaków oraz badanie sytuacji młodocianych matek. Celem kampanii jest edukacja młodych ludzi nt. odpowiedzialnych zachowań seksualnych poprzez uświadamianie ich, że z seksem zawsze będzie wiązał się temat macierzyństwa i rodzicielstwa. Kampania na Rzecz Świadomego Rodzicielstwa ma za zadanie promować świadomość antykoncepcyjną oraz świadome planowanie rodziny, aby w przyszłości rodzicami stawali się ludzie dojrzali do decyzji o posiadaniu potomstwa. Zdaniem specjalistów, głównym czynnikiem pozwalającym realizować świadome rodzicielstwo jest wiedza. Dlatego organizatorzy kampanii postawili sobie za cel edukację. W ramach przeprowadzonego Miesiąca Świadomego Rodzicielstwa Kampania odwiedziła z akcjami edukacyjnymi Lublin, Kraków, Wrocław i Gdańsk. W każdym mieście była możliwość skorzystania z porad specjalistów: ginekologa lub seksuologa. Patronat honorowy nad Kampanią objęli: Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Towarzystwo Rozwoju Rodziny. Inicjatorem kampanii jest firma Gedeon Richter Plc. - patron świadomego rodzicielstwa.
(DD)