FORUM III WIEKU. Ozłocona srebrna gospodarka

Od dziewięciu lat Forum Ekonomicznemu w Krynicy towarzyszy Forum III Wieku - trzydniowy cykl debat eksperckich poświęconych konsekwencjom zmian demograficznych. W tym roku trwało od 6 do 9 września.

Klient i konsument

Podczas zakończonego w ubiegłym tygodniu Forum Ekonomicznego wicepremier Mateusz Morawiecki przyznał, że demografia stała się jednym z najważniejszych czynników ryzyka dla polskiej gospodarki. Zwiększającą się liczbę osób starszych odczuwa przede wszystkim system emerytalny, służba zdrowia, rośnie popyt na kosztowne dla państwa usługi opiekuńcze. Jednak równocześnie coraz większe znaczenie zyskuje senior jako klient i konsument.

Przed firmami przestawiającymi się na odbiorcę - seniora otwiera się bardzo duży i przyszłościowy rynek. W wielu krajach, które wcześniej niż Polska musiały się zmierzyć ze skutkami starzenia się populacji, tzw. srebrna gospodarka (silver economy) ma już bogate doświadczenia. Organizatorzy Forum Ekonomicznego w tym roku nadali gospodarce senioralnej szczególną rangę, dedykując jej osobny całodniowy cykl debat, co ważne, zlokalizowanych w największej przestrzeni konferencyjnej „polskiego Davos” - Sali Plenarnej Pijalni Głównej. Tu w panelach dyskusyjnych może uczestniczyć nawet kilkaset osób.

Ponad 200 uczestników
Rokrocznie Forum III Wieku gromadzi ok. 200 uczestników z całego kraju. Są to liderzy Uniwersytetów Trzeciego Wieku oraz organizacji pozarządowych działających na rzecz seniorów, a także przedstawiciele gminnych i miejskich rad seniorów, tworzonych przez samorządy lokalne. Przyjeżdżają przedstawiciele Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, a także goście zagraniczni. W tym roku forum gościło przedstawicieli Niemieckiej Federacji Organizacji Seniorskich BAGSO, Ukraińskiej Federacji Uniwersytetów Trzeciego Wieku oraz rosyjskich organizacji pozarządowych.

- Naszym celem jest zwrócenie uwagi na wyzwania, przed jakimi stoi Europa, a w szczególności Polska, oraz mobilizowanie ośrodków rządowych, samorządowych, niezależnych grup badawczo-naukowych, organizacji pozarządowych, a także środowisk gospodarczych do wypracowywania rozwiązań systemowych w zakresie polityki społecznej wobec osób starszych - mówiła podczas rozpoczęcia obrad Forum III Wieku mecenas Wiesława Borczyk, prezes Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń UTW, inicjatorka i współorganizatorka tej imprezy. - Polska jest najszybciej starzejącym się krajem europejskim. Obecnie w naszym kraju na 38,4 mln mieszkańców ponad 9 mln osób to osoby w wieku 60 +. Liczbę emerytów powiększy ponad 300 tys. osób, które w październiku uzyskają uprawnienia emerytalne. Zróżnicowana grupa wiekowa seniorów stanowi dla państwa, społeczeństwa i gospodarki szczególne wyzwanie.

Organizowane od 9 lat w ramach Forum III Wieku spotkania aktywnych środowisk seniorskich z przedstawicielami rządu, parlamentu, naukowcami i ekspertami-praktykami przyczyniły się do powstania i wdrożenia wielu projektów społecznych, ekonomicznych i infrastrukturalnych, które służą zarówno seniorom, jak i innym grupom społecznym. Powstały tak ważne dokumenty, jak np. „Założenia długofalowej polityki senioralnej w Polsce na lata 2014-2020”, ustawa o osobach starszych, nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym, dająca możliwość tworzenia gminnych rad seniorów, nowelizacja ustawy o rentach i emeryturach. Samorządy wojewódzkie, powiatowe i gminne tworzą strategie, plany i programy działania ukierunkowane na rosnącą liczbę starszych mieszkańców.

Zmiany, zmiany...
Jakich zmian mogą się spodziewać seniorzy w najbliższym czasie? Uczestnicy debat reprezentujący rząd i parlament zdawkowo wspomnieli o głośnym w mediach programie 500+ dla seniorów. Jest on w trakcie przygotowywania. Zapowiedzieli natomiast nowy dokument strategiczny pn. „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo. Solidarność. Uczestnictwo”.

Przygotowywana jest nowelizacja ustawy o osobach starszych, nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym (wymuszająca na samorządach tworzenie rad seniorów, jeśli pojawi się taka inicjatywa mieszkańców), trwają prace nad ustawą o Narodowym Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego oraz o Krajowym Korpusie Solidarności (porządkująca działalność społeczną i wolontariat).

Doceniając zaangażowanie ministerstw, zwłaszcza Ministerstwa Rodziny, w kształtowanie polityki senioralnej, uczestnicy Forum III wieku zauważyli, że przygotowywane dokumenty strategiczne kładą nacisk na zabezpieczenie potrzeb osób niesamodzielnych, najstarszych. Słabo wybrzmiało zainteresowanie decydentów wspomaganiem aktywności fizycznej, edukacyjnej i społecznej seniorów. A to najlepsza profilaktyka ograniczająca skalę niesamodzielności i zależności od osób trzecich w podeszłym wieku. Dlatego uczestnicy Forum III Wieku zwrócili się do odpowiednich ministerstw o udział przedstawicieli tego gremium w konsultacjach społecznych nad przygotowywanymi dokumentami.

Nauka dla każdego
Uczestnicy Forum III Wieku zwrócili się również do ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina o włączenie problematyki edukacji seniorów do Programu Narodowego Kongresu Nauki Polskiej, który odbywać się będzie w dniach 19-20 września br. w Krakowie, przypominając wypowiedziane w ub.r. podczas 8. Forum III Wieku słowa: „Nauka powinna służyć każdemu z nas, powinna służyć społeczeństwu. Chcemy, żeby naukowcy wyszli z murów uczelni”. Środowiska akademickie mają niezwykle ważną rolę do wypełnienia w kształtowaniu polityki senioralnej w Polsce.

Eksperci uczestniczący w debatach 9. Forum III Wieku podkreślali nie tyle zagrożenia wynikające z rosnącej liczby osób starszych w polskim społeczeństwie, co możliwości, jakie otwiera przed przedsiębiorcami srebrna gospodarka. Przez ekonomistów i przedstawicieli biznesu została wręcz „ozłocona”.

Najodważniejsi proponowali zmienić jej nazwę ze srebrnej na złotą. Do sprawnego funkcjonowania złotego biznesu w ramach srebrnej gospodarki potrzebny jest m.in. sprawny system zachęcający i regulujący działania firm w tym obszarze (prezes UOKIK wspomniał np. o wprowadzeniu ustawowego zakazu obrotu niektórymi produktami w stosunku do starszych klientów, np. zakazie sprzedaży emerytom ubezpieczenia od utraty pracy, które w pakietach oferują nieuczciwe firmy). System ten jest częścią polityki senioralnej, która powinna być tworzona przy udziale samych zainteresowanych. Nic o nas bez nas - podkreślali uczestnicy forum.

WIDEO: Co Ty wiesz o Krakowie - odcinek 20

Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto