Kulinarna analiza elektoratu

Paweł Głowacki: DOSTAWKA

W ojczyźnie Olivier uczy rodaków, co godne, a co niegodne konsumpcji. Jak u nas Pascal, Okrasa bądź Makłowicz, zwany małym rycerzem wielkich patelni - w telewizyjnym programie Jamie zniechęca wnuczęta Szekspira do maniakalnego raczenia się pięć razy dziennie, przez rok bity, wciąż tymi samymi daniami bydlęcymi. Karci frytki smażone na głębokim tłuszczu, baryłki coca-coli, kotlety z kurczaków tuczonych własnymi ich odchodami i resztę "fastfoodowych" ścierw, dla smaku szprycowanych całą tablicą Mendelejewa. Nakłania do świeżej sałaty, kiełków i innych brukselek, do samodzielnego pichcenia, do podniesienia łba znad koryta i zobaczenia horyzontu potraw finezyjnych. Tak dzielny jest Olivier!

Słowem - oduczając żarcia, uczy, jak jeść po ludzku. I ma nadzieję. Za metaforą Szekspira idąc - ufa, iż jego kucharska misja nastawi zwichnięte stawy kulinarne świata. Jamie nadzieję ma tak wielką, że oto jedzie do USA, ostoi demokracji, królestwa ludzi wielbiących głosować, zwłaszcza na prezydenta. Dokładnie mówiąc - jedzie do miasteczka Huntington w Wirginii Zachodniej, o ile bowiem w całych USA z subtelnością jedzenia kiepsko jest, o tyle Huntington osiągnęło w tej materii dno. Co tu dużo gadać, kulinarna wizytówka miasteczka w królestwie ludzi wielbiących głosować, zwłaszcza na prezydenta - konsumpcyjna duma dna - to 7 kilogramów ważący hamburger oraz 38-centymetrowy hot-dog plus frytki polane roztopionym serem. Amen.

Tak, prasa doniosła, że właśnie tam ufny Olivier pojechał z nadzieją. I oto jest, i postanawia zacząć od szkoły podstawowej, od elementarza, gdyż wiadomo: czym skorupka za młodu... tym na starość... Czytam, że aby dzieci ośmielić, w kostium strąka zielonego groszku się przebiera, po czym do klasy wchodzi, w dłoni okutanej białą rękawicą kiść pomidorów unosi i pyta przymilnie: "Czy wiecie, co to jest?". Cisza. Pięć minut, osiem, dwanaście - nic. Jamie czuje strugę potu na plecach. Wreszcie mały John, po naszemu Jasio, rączkę podnosi, wstaje i rzecze: "Ziemniaki!".

Jamie słabnie, lecz się nie poddaje. Sięga po kalafior. Kolejny kwadrans zadumy kolosalnej. I odpowiedź amerykańskiej Marysi: "To są brokuły!". Olivier ma pewność, że długo nie wytrzyma, ale jednak daje sobie i ludzkości trzecią, ostatnią szansę. "A to?" - duka błagająco, słaniając się na nogach i czerwonego buraka pokazując. Tym razem to Henio nie ma żadnych wątpliwości, pieje: "Seler!"... A to feler... Tak chciałby rzec dzielny Jamie - lecz nie mówi już nic. Rezygnuje. Wychodzi, podpierając się nie wykorzystanym ogórkiem.

Niby co miałby rzec? Jeśli w XXI wieku ktoś debilnie zażera się 7-kilogramowymi hamburgerami i bez mała półmetrowymi hot-dogami plus frytki utopione w serze - od biedy można jeszcze znaleźć jakieś słowa otuchy. Ale gdy w XXI wieku, z jednej strony globu, w Barcelonie, ludzie (cóż z tego, że dorośli?) przeszczepiają twarz wziętą od świeżego trupa, literalnie całą twarz, i przeszczep się przyjmuje, i po tygodniu pacjent widzi w lustrze swój świeży trupi uśmiech, a w tym samym czasie, z drugiej strony globu, w Huntington, ludzie (cóż z tego, że mali?), uśmiechając się, na pomidora ziemniak mówią - to nic już nie da się zrobić.

Tak, skoro dzisiejsze rozpięcie między jasnością a ciemnością jest tak kolosalne, że aż średniowieczne, i taki też, średniowieczny, czyli jak 1 do 99, zdaje się być ilościowy stosunek jasności do ciemności - to lepiej dać sobie spokój z nadzieją. Lepiej przeczytać "Imię róży" Eco. Z grubsza mówiąc - oto wieki temu, w bibliotece na szczycie opactwa, ktoś czyta o istocie świata, a na dole, pod opactwem, ktoś inny obierzyny wieprzom z koryt wyżera. I co? Mało się zmieniło. Zejście z biblioteki na dół nie trwa wiele dłużej niż lot z Barcelony do dowolnego Huntington na Ziemi. Olivier już to wie. Dlatego milczy. Czuje, że wydoroślał. Wolno zzuwa przepocony kostium strąka zielonego groszku.