Małgorzata oleszkiewicz

Rozmowa. O tym, że tradycja w naszych czasach zmienia się błyskawicznie, ulegamy wzorcom z innych kręgów kulturowych, które docierają do nas przez filmy, telewizję i internet - mówi MAŁGORZATA OLESZKIEWICZ, starszy kustosz Muzeum Etnograficznego w Krakowie.

Obyczaje. Tegoroczne święta Bożego Narodzenia już za nami, ale kolędowanie jeszcze trochę potrwa

Kolektyw FestivALT podczas Chanuki „rozświetlił” Muzeum Etnograficzne. Artystyczną instalację na budynku można było zobaczyć od 15 do 18 grudnia.

Światy z opłatków czy złocone orzechy - przygotowaniem m.in. takich ozdób świątecznych zajmowalibyśmy się w adwencie, gdybyśmy żyli 100 (i więcej) lat temu w Krakowie. Tradycyjne ozdoby ma w swoich zbiorach Muzeum Etnograficzne w Krakowie. Na jego opowieść o świętach Bożego Narodzenia i okresie przygotowań do nich - z różnego czasu - składają się także szczypce do wypieku opłatków, kolekcja szopek krakowskich (ale też np. szopka meksykańska), unikatowa korona wigilijna, fioletowy opłatek wypieczony w formie z XVIII wieku czy tabliczka o usługach św. Mikołaja. Zajrzeliśmy do tych zbiorów MEK, wybrane eksponaty prezentujemy w naszej galerii zdjęć.

W zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie znajduje się unikatowa, jedyna w Polsce kolekcja tych niezwykłych stulatek - zabawek, które powstały w pracowni Warsztatów Krakowskich. Było to stowarzyszenie zawodowe o typie spółdzielczym, a jednocześnie prężny ośrodek twórczy. Założyli je w 1913 roku młodzi plastycy i architekci. Stowarzyszenie działało przy Miejskim Muzeum Techniczno-Przemysłowym w Krakowie, do roku 1926. Zrzeszeni w Warsztatach Krakowskich artyści projektowali i wykonywali wraz z rzemieślnikami przedmioty użytkowe - między innymi właśnie zabawki. A te zdobiły dzieci.

Etnografowie z Krakowa ruszyli na Syberię śladem przedmiotów, które po stu latach na nowo odkryli we własnym muzeum. Wyprawy te oraz badania archiwalne w innych kolekcjach syberyjskich pozwoliły rozwikłać związane z eksponatami zagadki. Teraz na wystawie w krakowskim muzeum możemy oglądać część wyjątkowej, jedynej takiej w Polsce kolekcji.

Muzeum Etnograficzne, Podziemia Rynku i Fabryka Emalia Oskara Schindlera, a także Muzeum Fotografii - sprawdzamy, które krakowskie muzea otworzyły już swoje siedziby.

Kolejne krakowskie placówki muzealne ponownie otwierają swe podwoje i zapraszają zwiedzających na wystawę. Po m.in. Sukiennicach, Pałacu Krzysztofory, Celestacie, Muzeum Nowej Huty czy Muzeum Podgórza teraz przyszedł czas na Muzeum Etnograficzne.

Na pytanie z ankiety: „Jak się czujesz w domu?” część osób odpowiada, że cudownie, ok, normalnie, inni - że fatalnie. - Ostatnio zaczęło nam się też robić ciasno: „w domu jest jakby mniej miejsca”. „Nie wiadomo, na ile to schronienie, a na ile więzienie” - cytuje z kwestionariuszy etnolożka Agnieszka Marczak z Muzeum Etnograficznego w Krakowie, jedna z pomysłodawczyń projektu badawczego pt. Nasze życie w czasach zarazy.

Muzeum Etnograficzne w Krakowie oraz Muzeum Krakowa zbierają zapisy doświadczeń i pamiątki dokumentujące obecny czas. Z nadesłanych historii powstaną opowieści o nas i naszym życiu w izolacji.

Już 650 wypełnionych ankiet trafiło - drogą elektroniczną - do Muzeum Etnograficznego w Krakowie, które pięć dni temu zaapelowało: podzielcie się doświadczeniem życia w czasach pandemii. Badacze z muzeum postanowili wziąć na warsztat naszą obecną, nadzwyczajną codzienność. Znaleźli już coś, co dziś, w dobie narodowej kwarantanny, jest obiektem pożądania numer 1. To... drożdże.

Krakowskie Muzeum Etnograficzne, któremu już od dłuższego czasu jest za ciasno w budynku kazimierskiego ratusza, stworzy dla siebie nową przestrzeń – w Kobierzynie. Na terenie zabytkowego folwarku Szpitala im. Babińskiego odtworzy dawną, nieistniejącą dziś stodołę. W niej urządzi m.in. pracownię konserwatorską, a przede wszystkim pojemny magazyn, gdzie trafi m.in. 6-metrowa łódź, 4-metrowe kapliczki, sanie, wielkie ule kłodowe… Będzie co zwiedzać!

Tradycja zdobienia jaj sięga na ziemiach polskich ponad tysiąca lat. Słowianie czynili tak, zanim jeszcze przyjęli chrześcijaństwo. Pisanki miały zapewniać zdrowie, urodzaj i chronić przed złymi mocami. Dziś są obowiązkowym elementem świąt wielkanocnych. Poświęcone, symbolizują odradzające się życie, nadzieję na zmartwychwstanie. Twórcy stosują różne techniki. Jedną z popularniejszych jest batik. Polega na rysowaniu wzoru woskiem, a następnie zanurzaniu jaja w barwniku. Kiedy skorupka nabierze koloru, usuwa się wosk, zostawiając jasny wzór. Często stosuje się też skrobanie zabarwionej skorupki ostrym narzędziem, by zrobić ornament. Największy w Polsce zbiór pisanek – ponad 8 tys. - posiada Muzeum Etnograficzne w Krakowie. Pochodzą z różnych okresów i regionów naszego kraju, najstarsze liczą ponad sto lat. Część można zobaczyć na wystawie przez wielkie szkła powiększające. Mają nie tylko piękne, misterne wzory, ale także życzenia i dedykacje.

Małopolska to region wielu artystycznych samouków. Nie potrzebowalli szkół plastycznych, by tworzyć fantastyczne obrazy czy rzeźby, które zachwycają od lat, osiągając wysokie ceny na rynku sztuki. Większość autorów od dawna już nie żyje. Epifaniusz Drowniak Nikifor z Krynicy-Zdroju, Maria Wnęk z Olszanki czy Ludwik Więcek z Wilczysk to tylko niektórzy z wielu, często już zapomnianych twórców tzw. sztuki naiwnej, surowej (art brut), nieprofesjonalnej, ludowej. Bez plastycznego, a czasem jakiegokolwiek wykształcenia, nierzadko schorowani, potrafili w niezwykły sposób wyrazić swoją wielką wyobraźnię i talent. Część ich dzieł prezentują dziś największe w kraju muzea etnograficzne - w Krakowie i Warszawie.

Sztuka. Radość, kolor, beztroska - z tym zwykle łączymy ludową twórczość. Wystawa „Widok zza bliska” w Muzeum Etnograficznym pokazuje, jak mylne bywają to skojarzenia

16 listopada o godzinie 18.00 Muzeum Etnograficzne zaprasza na plac Wolnica, a dokładniej - na placyk przed wejściem do kazimierskiego Ratusza. Będzie to efekt pracy zespołu koncepcyjno-projektowego, który postanowił zmienić na lepsze wspólną przestrzeń na kawałku placu, w ramach festiwalu Sztuka do rzeczy - design w Krakowie.

Już 24 sierpnia o godzinie 18 w Muzeum Etnograficznym w Krakowie odbędzie się spotkanie z okazji premiery książki „O tatrzańskich pocztówkach”. Strojne suknie, obcisłe garnitury i kapelusze – to obraz tatrzańskiego szlaku sprzed stu lat i jedna ze scen oddanych na kartach albumu. O powstaniu „O tatrzańskich pocztówkach” opowiedzą redaktor książki Zbigniew Ładygin oraz krajoznawca i historyk turystyki Wiesław Wójcik.

Film. Choć pracowała od lat w Warszawie, wszyscy myśleli, że jest krakowską aktorką. Największe sukcesy filmowe EWA TELEGA odniosła u Ewy Meszaros - i wcale nie było problemem, że kiedyś podkochiwała się w jej mężu - Janie Nowickim. Teraz jej córka idzie w ślady mamy.

Kilka metrów od Dworca Głównego PKP stoi długi, czerwony budynek. Od końca XIX wieku, przez ponad sto lat gotowano i serwowano w nim posiłki dla kolejarzy. Dzisiaj nie ma już stołówki. Są trzy pracownie rzeźbiarskie, przedzielone ścianką z luksferów

Na terenie Muzeum Etnograficznego przy ul. Krakowskiej 10 odbyło się Misyjne Święto Dzieci.

Reportaż. Oni wszyscy są dziś na marginesie życia, odepchnięci i skazani na to co gorsze. Ale duchowość wreszcie odkryta, odkurzona może być dla nich ostatnią deską ratunku. Może dzięki pielgrzymce do Rzymu zauważą, że mogą poprawić swój los i że Pan Bóg także ich kocha

Boisko przy ulicy Skwerowej urządzono wśród bloków prywatnych posesji. Jest równe i wymiarowe. Wzdłuż placu do gry ustawiono specjalne bandy. To tutaj trenują zawodnicy klubu piłkarskiego - Tyniecka „Nie widzę przeszkód” Kraków