Uwaga, grzyby!

Fot. archiwum

Co roku w wyniku zjedzenia trujących grzybów setki ludzi ulegają zatruciu, a wielu z tego powodu umiera. Dlatego zanim sezon grzybowy zacznie się na dobre, warto przypomnieć sobie podstawowe zasady, jakimi należy się kierować w lesie, aby nie paść ofiarą zatruć pokarmowych.

Jak zbierać grzyby

Zasada pierwsza – do koszyka, a nie do reklamówki. W zamkniętej przestrzeni szybciej się psują, a produkty rozkładu i rozwijające się bakterie mogą być przyczyną poważnych zatruć.

Zasada druga – nie zbierać grzybów, których nie znamy, wyrzucać te, co do których nie mamy pewności.

Zasada trzecia – unikać grzybów blaszkowych, dzięki czemu z pewnością uchronimy się przed zatruciem muchomorem sromotni­kowym.

A OTO KILKA RAD, KTÓRYCH PRZESTRZEGANIE ZMINIMALIZUJE RYZYKO ZATRUCIA:

* Zbieramy grzyby, delikatnie wykręcając je (lub wycinając nożykiem) z podłoża w całości. W ten sposób oszczędzamy grzybnię, a zarazem po powrocie do domu mamy możliwość ponownej oceny grzyba i porównania go ze zdjęciem w atlasie.

* Nie ścinamy samych kapeluszy – są bardzo trudne do rozpoznania. Śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma charakterystyczny trzon, w górnej części przyrośnięty pierścieniem oraz zgrubiałą podstawę ukrytą w odstającej pochwie. Żeby to stwierdzić, trzeba grzyby przynieść do domu w całości.

* Nie zbieramy grzybów malutkich, bo nie wykształciły jeszcze cech charakterystycznych dla danego gatunku i łatwo się pomylić.

* Nie zbieramy również grzybów starych i zepsutych, ponieważ mogą bardzo zaszkodzić naszemu żołądkowi.

* Dokładnie sprawdzamy grzyby znalezione przez dzieci.

* Zbiory przetwarzamy zaraz po powrocie z grzybobrania.

* Unikamy podawania potraw z grzybów dzieciom do 5 roku życia oraz osobom starszym lub chorującym na wątrobę i żołądek. Choć grzyby w 90 procentach składają się z wody, są ciężkostrawne i nawet jadalne gatunki mogą zaszkodzić.

MITY I FAKTY

* Trujące grzyby nie muszą być gorzkie. Muchomor sromotnikowy ma raczej przyjemny, słodkawy smak

* Nie tylko trujące zabarwiają się po przecięciu na niebiesko! Tak zabarwia się wiele gatunków pod wpływem powietrza

* Cebula czernieje z powodu związków siarki, a nie toksyczności grzybów.

Uwaga na zatrucia! Muchomor sromotnikowy zabija!

NIE ZBIERAJ GRZYBÓW Z BLASZKAMI

Warto wiedzieć, że śmiertelnie trujące mogą być tylko grzyby z blaszkami pod kapeluszem. Grzyby rurkowe, albo – jak mówią niektórzy – gąbkowe, mogą zaszkodzić, ale nie zabiją. Nawet borowik szatański nie jest śmiertelnie trujący, jednak spożyty na surowo może spowodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Goryczek żółciowy też nie posiada właściwości trujących, jest jednak bardzo gorzki i z tego powodu niejadalny.

Większość grzybów rurkowych to znakomite grzyby jadalne. Warto je zbierać: podgrzybki – brunatny, zajączek, złotawy; maślaki – ziarnisty, strojny, sitarz, pstry, zwyczajny; koźlarze – babka, czerwony, grabowy oraz wszystkie odmiany borowika szlachetnego.

Śmiertelnie trujące grzyby mają blaszki o białym zabarwieniu, nie zmieniające się w okresie wegetacji. Należą do nich wszystkie muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowy. Nie ma żadnego znaczenia, jak długo będą gotowane – trucizny w nich zawarte nie rozpuszczają się w wodzie.

JAK POSTĘPOWAĆ W WYPADKU ZATRUCIA

Czasami zatrucie może wystąpić nie od razu, ale np. po dwóch dniach, a niekiedy nawet i tygodniach. Zatrucie sromotnikiem ujawnia się między 10 a 11 godziną po spożyciu i zazwyczaj kończy się tragicznie.

Zawsze objawami zatrucia są ostre bóle żołądka połączone z wymiotami i biegunką. Trzeba wówczas:

* jak najszybciej spowodować wymioty i opróżnić żołądek. Można pić wodę z solą (dorośli), a dzieciom podawać czystą wodę.

* W żadnym razie nie zażywać środków przeczyszczających, nie brać żadnych leków, nie pić alkoholu czy mleka.

* Natychmiast zapewnić pomoc lekarską lub odwieźć chorego do szpitala.

* Zabezpieczyć resztki grzybów – pozwoli to na precyzyjną diagnozę.

Zatrucia grzybami możesz uniknąć, jeśli zachowasz zdrowy rozsądek.

* Zbieraj tylko gatunki dobrze ci znane, w razie najmniejszych wątpliwości wyrzuć grzyba.

* Ze ściółki wyjmuj całe owocniki, zwracając również uwagę na trzon, który zawiera ważne charakterystyczne cechy umożliwiające odróżnienie gatunków trujących od jadalnych.

* Nie zbieraj grzybów małych, u których nie wykształciły się jeszcze cechy danego gatunku.

* Pamiętaj, że większość grzybów trujących to grzyby blaszkowe, a muchomory mają blaszki białe.

* Nie zbieraj grzybów do foliowej torby, bo się zaparzą i nawet borowiki „usiądą” na żołądku.

* Nie przechowuj potraw z grzybów nawet w lodówce, bo łatwo się psują i szybko i powstają w nich substancje trujące.

* Kupuj grzyby tylko w pewnych miejscach, najlepiej od posiadaczy atestu.

Elżbieta Borek