Wielkie zamieszanie wokół strefy czystego transportu w Krakowie. W wakacje wejdą obostrzenia?

- Ta uchwała ma wadę prawną, spowoduje chaos. Jeżeli chcemy zmienić termin wprowadzenia SCT, powinniśmy to skonsultować - przekonywał radny Michał Starobrat z klubu Kraków dla Mieszkańców.

Radny Michał Drewnicki (PiS) skomentował: - Nie wyobrażam sobie sytuacji, aby tak ważny projekt był procedowany w tak absurdalnym stanie prawnym. Trzeba zachować wszystkie ustawowo wymagane procedury.

Radny Bogusław Kośmider (PO) podkreślił: - Trzeba wybrać mniejsze zło, co jest mniej szkodliwe dla miasta.

Na konsultacje potrzeba co najmniej 21 dni. Radni wyliczali, że do końca czerwca jest więcej dni, można byłoby więc szybko projekt skonsultować z mieszkańcami i podjąć decyzję przed 1 lipca na zwołanej nadzwyczajnej sesji.

Problem na czynniki pierwsze starał się rozłożyć radny Grzegorz Stawowy (PO): - Zakładając, że odbywają się konsultacje, trzeba je ogłosić. Później po ich przeprowadzeniu potrzebny jest raport z konsultacji. Trudno to zrobić do końca czerwca, co oznacza, że SCT zacznie obowiązywać od 1 lipca.

Radna Aleksandra Owca (Kraków dla Mieszkańców) zwracała uwagę, że w takiej sytuacji można jednak nie wprowadzać oznakowania i nie egzekwować przepisów do czasu ustalenia docelowych zmian.

- Od razu znajdą się osoby, które zaskarżą miasto o niedopełnienie przestrzegania uchwały o SCT, zaniechanie obowiązku realizacji uchwały o SCT - odpowiedział radny Grzegorz Stawowy.

Przedstawił też analizę sytuacji, w której radni uchwalają przeniesie wprowadzenia SCT z 1 lipca 2024 r. na 1 stycznia 2026 r. bez konsultacji, wojewoda uchyla przepisy i np. w wakacje mamy strefę w Krakowie. W takiej sytuacji urząd mógłby się jednak odwołać od takiego rozstrzygnięcia.

- Tu nie ma wątpliwości. Myślę, że nikomu nie przyjdzie do głowy głosowanie za tą uchwałą, bo będzie to obarczone wadą prawną. Racjonalne byłoby uchylenie uchwały - przekonywał radny Łukasz Gibała, szef klubu Kraków dla Mieszkańców.

Prawnik reprezentujący miasto ocenił jednak, że uchylenie uchwały o SCT bez konsultacji wiąże się z jeszcze większym zagrożeniem zaskarżenia takiej decyzji.

Przypomnijmy, że przygotowania do utworzenia SCT rozpoczęto w związku z przyjętym przez Sejmik Województwa Małopolskiego Programem Ochrony Powietrza. Zobowiązuje on Kraków do przyjęcia uchwały wprowadzającej SCT do końca 2022 r. Nowe zasady mają obowiązywać w oparciu o nowelizację Ustawy o Elektromobilności i Paliwach Alternatywnych.

W listopadzie 2022 roku Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę o wprowadzeniu SCT w całym mieście. Uchwała w sprawie SCT, przewiduje, iż od 1 lipca 2024 r. w Krakowie nie mogłyby jeździć auta około trzydziestoletnie, niespełniające norm Euro 1 (dla benzyny) i do Euro 2 (dla samochodów z silnikiem wysokoprężnym). Jeśli ktoś zmienił auto w ostatnim półroczu (po 1 marca 2023), pojazdy musiały spełniać nieco wyższe wymagania – Euro 3 dla benzyny i Euro 5 dla diesla.

11 stycznia br. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie unieważnił uchwałę RMK dotyczącą ustanowienia SCT.

Podczas sesji Rady Miasta Krakowa (17 stycznia) odbyła się burzliwa debata poświęcona obywatelskiemu projektowi dotyczącemu uchylenia strefy czystego transportu w Krakowie. Łukasz Franek, dyrektor Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie, zapowiedział, że miasto nie zamierza odwoływać się i zaskarżać wyroku WSA w sprawie uchylenia strefy, co miało załatwiać problem.

Przeciwnicy uchwały o SCT podkreślali, że orzeczenie WSA jest nieprawomocne, które może być zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ostatecznie większość radnych była przeciw uchyleniu strefy, tylko jeden z nich głosował za tym, by o jej wprowadzeniu mieszkańcy zadecydowali w referendum.

Później okazało się, że wyrok WSA jest nieprawomocny, z uwagi na złożoną skargę kasacyjną do NSA, która wstrzymuje wykonanie wyroku WSA. Oznacza to, że na razie (do czasu rozstrzygnięcia w NSA) uchwała o SCT jest ważna, a jej wymagania zaczną obowiązywać od 1 lipca br.

- Uchwalony został bubel prawny i do tej pory błędy nie zostały naprawione. To jest wina miasta. Teraz mamy pat, to może drogo kosztować mieszkańców - skomentował radny Mariusz Kękuś (PiS).

W maju tego roku zmieniły się władze Krakowa. Nowy prezydent miasta Aleksander Miszalski odziedziczył po poprzedniku, którym był prezydent Jacek Majchrowski, problemy dotyczące wprowadzenia SCT.

- Strefa nie może wejść od 1 lipca tego roku. Nie jesteśmy na to przygotowani technicznie. Obiecywałem i podtrzymuję to, że strefa zostanie jeszcze raz przeanalizowana i skonsultowana z mieszkańcami - zapowiedział prezydent Aleksander Miszalski.

Szukając wyjścia Zarząd Transportu Publicznego przygotował projekt uchwały proponujący odsunięcie w czasie wprowadzenia w życie wciąż obowiązującej uchwały o SCT, tak aby zyskać czas na przeprowadzenie konsultacji społecznych i przyjęcie docelowych zapisów, które mogą obowiązywać od początku 2026 roku. Pojawiły się jednak kolejne wielkie wątpliwości.

Po co są strefy czystego transportu?