FLESZ - Kłopoty z pochówkami. Brakuje nam na nie pieniędzy
Stanisław i Maria byli dziećmi Jana i Franciszki Maniaków, właścicieli gospodarstwa w podkoszyckim Przemykowie. Jan przez jakiś czas pracował jako krawiec. Aby wykształcić dzieci, sprzedał większość z 7-morgowego gospodarstwa.
Stanisław Maniak urodził się w1899 roku. Był zatem od swojej siostry 11 lat starszy. Już jako uczeń Seminarium Nauczycielskiego w Jędrzejowie należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Jak informują autorzy monografii „Koszyce 1374-2001”, po zakończeniu I wojny światowej brał udział w walkach o Lwów i wojnie polsko-bolszewickiej jako żołnierz II Pułku Artylerii Ciężkiej. Gdy nastał pokój, pracował jako nauczyciel w Pińczowie, Zagorzycach i Grodzisku Mazowieckim oraz studiował socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. Był instruktorem oświaty pozaszkolnej, autorem artykułów prasowych, współautorem pierwszego numeru Wici.
Gdy Stanisław walczył o niepodległość Polski jego siostra była uczennicą Szkoły Powszechnej w Przemykowie, a potem przez rok w Koszycach (ukończyła ją w 1925 roku). Kolejne lata też poświęciła głównie na zdobywanie wykształcenia. W 1930 roku zdała maturę w Gimnazjum Żeńskim w Warszawie. Następnie ukończyła historię i Studium Pedagogiczne przy Uniwersytecie Warszawskim. Przed wybuchem wojny pracowała między innymi w Instytucie Najnowszej Historii Polski. Podobnie jak brat, związała się w ruchem ludowym.
Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 roku, Stanisław Maniak brał udział w walkach na Lubelszczyźnie. Podczas okupacji wrócił w rodzinne strony, gdzie był nauczycielem i organizatorem tajnego nauczania. W kwietniu 1943 roku związał się z Departamentem Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj. Był też redaktorem konspiracyjnych tytułów prasowych Żniwo i Dziennik Ludowy, ukazujących się w powiecie pińczowskim.
Wojenne losy Marii były bardziej dramatyczne. W czasie Kampanii Wrześniowej służyła w oddziale Przysposobienia Wojskowego Kobiet, pomagając żołnierzom w Warszawie. Potem współorganizowała struktury Służby Zwycięstwu Polski i Stronnictwa Ludowego „Roch”. W październiku 1940 została szefem łączności i kolportażu Komendy Głównej Batalionów Chłopskich. Jej działalność nie uszła uwagi okupantom. 2 października 1941 została aresztowana na Dworcu Głównym w Warszawie z walizką pełną konspiracyjnych materiałów i osadzona na Pawiaku. Tam była bita i torturowana przez Gestapo, ale nikogo nie zdradziła.
W sierpniu1942 roku trafiła do obozu w Oświęcimiu, gdzie spędziła ponad dwa lata z czego część w tzw. bunkrze. Przez 13 miesięcy pracowała w komando, zajmującym się segregacją ubrań zagazowanej ludności żydowskiej. Ostatnim miejscem pobytu był obóz w Ravensbruck. Dostała się tam dzięki nielegalnemu dołączeniu do grupy ewakuowanych więźniarek i przebywała od jesieni 1944 do kwietnia 1945. Została uwolniona przez Szwedzki Czerwony Krzyż i przewieziona do Szwecji, skąd wróciła w listopadzie 1945. Natomiast już w maju tego roku została za swoją działalność awansowana do stopnia majora i odznaczona Orderem Virtuti Militari.
Po wojnie Stanisław i Maria byli związani z Polskim a potem Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym. Maria w latach 1957-61 Maria była posłem na Sejm.
Stanisław Maniak zmarł w 1969 roku, Maria w 1998. Oboje są pochowani na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
- Proszowice. Działki na Leśnej na sprzedaż. Mieszkańcy zawiedzeni
- Gmina Proszowice. Kto ma najbliżej do gazu?
- Trup w sofie i gorący romans. Zapomniana historia kryminalna z Proszowicami w tle
- Proszowice. Będą nowe odcinki kanalizacji w mieście. Są już umowy
- Nowe Brzesko z budżetem na 2021 rok. Będzie dużo inwestycji
- Powiat proszowicki. Jakie są najważniejsze inwestycyjne wyzwania w 2021 roku?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?