Powolne odwijanie białego turbanu

Uczestnicy 377. Krakowskiego Salonu Poezji FOT. WACŁAW KLAG

Paweł Głowacki: SALONY

Nie bądźmy maniakalnie małostkowi, nie dzielmy włosa pamięci na dwieście niewidzialnych nitek, nie katujmy świata dywagacjami: który z nich w jakim charakterze w Piwnicy się pojawiał i który z nich do dziś tam ląduje czasami. Niech wystarczy, że przeszłość w żyłach mają. Tak, Janusz R. Kowalczyk, Włodzimierz Dulemba, Krzysztof Janicki, Andrzej Pacuła, Marek Pacuła, Andrzej Słabiak i Jerzy Święch, którzy w niedzielę na Salon Poezji przyszli, by księgę "Wracając do moich Baranów", to Kowalczyka niespieszne błąkanie się po własnej jego pamięci recytacją i śpiewem promować - Piwnicę w żyłach mają. I co? Zdumienie wielkie!

Zdumienie, bo do szpiku kości Piwniczanie z nich - a tu, w foyer Teatru Słowackiego, przez godzinę ni cienia bałaganu! Żadnego opóźnienia! Wcześniej ustalona kolejność występów - przez wszystkich grzecznie, bez szemrania honorowana! W kwestii ilości wykonywanych utworów - brak bijatyk w kuluarach! Zero obrażania się, fochów strojenia oraz jadowitego obgadywania kolegów! Zupełna nieobecność świń, do podkładania zdatnych! No i - last, but not least - wręcz groteskowa nieobecność sławetnych powłóczystych spojrzeń, precyzyjniej fenomen ten ujmując - z każdym kolejnym pojawieniem się na scenie powłóczystych coraz intensywniej, aż do poziomu stepów akermańskich o świcie! Słowem - harmonia w niedzielę na Salonie panowała, harmonia plus oko jak skalpel.

Harmonia, porządek, precyzja. Utwory Andrzeja Bursy, Wiesława Dymnego, Dulemby, a także innych. Wszystko po kolei. Najpierw jeden artysta, później drugi, po drugim zaś - trzeci, nie piąty. Słabiak cudnie śpiewający w momentach do tego wyznaczonych. Marek Pacuła eleganckie "ę" ku Święchowi wypuszczający, Święch podobnie wytwornym "ą" Pacule odpowiadający. I chyba wtedy, w trzydziestej minucie, przy "ę" lub "ą", sam siebie zapytałem: a cóżeś myślał, dowcipnisiu - że jak Piwniczanie na Salonie się pojawią, to jaja niczym melony będą? I zdumiała cię tychże jaj nieobecność?

Pół żartem, ale i pół serio, bo z bezradności - tak właśnie myślałem. Bezradność to pytanie: jaka jest pestka sekretu Piwnicy? Że strzelisty, do dziś wspominany burdel noc w noc w kabarecie tym panował? Dajcie spokój, nie o to chodzi. O co więc? Księga Joanny Olczak-Ronikier, księga Wacława Krupińskiego, teraz tom pamięci Kowalczyka. Ile jeszcze jest utworów o Piwnicy? Ile o niej prac magisterskich, doktorskich, habilitacyjnych popełniono? I co? Sekret w istocie wciąż nietknięty. Jak mówić o nim, jak pisać, by się doń zbliżyć? Jaką ze słów pajęczynę utkać, by choć okruch sekretu złowić? Katalogować?A może sonety układać? Bezradność. Oswajanie się z nią - tyle na razie pozostaje. I takie, jak w niedzielę, seanse z roku na rok coraz bardziej cierpkiej nostalgii. I coś jeszcze. Ufność, że Piwnica zazna szczęścia Wenecji, czyli że pojawi się drugi Josif Brodski i napisze dla Piwnicy drugi "Znak wodny" - utka drugą genialną pajęczynę zdań, w którą wpadnie sekret Piwnicy, jak w pierwszą wpadł sekret Wenecji. I o nieuchronności czasu i o naszej pamięci powie: "Król Mgły wjechał cwałem do Piwnicy Pod Baranami, ściągnął wodze wierzchowcowi i zabrał się do odwijania z głowy białego turbanu".

Teatr im. Juliusza Słowackiego. 377. Krakowski Salon Poezji. Promocja książki Janusza R. Kowalczyka "Wracając do moich Baranów". Wspominali artyści Piwnicy Pod Baranami.