Uczciwe wybory

Samorządy powinny służyć Polakom, a nie lokalnym grupom interesów. Do czego prowadzą patologie w funkcjonowaniu samorządów, najlepiej pokazały prace komisji do spraw reprywatyzacji w Warszawie oraz komisji w sprawie Amber Gold. Dzięki proponowanym zmianom wybory samorządowe będą uczciwe i transparentne, a wybrane władze zostaną poddane skutecznej kontroli społecznej.

Nowe ustawy wprowadzają dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, ale bez wliczenia dotychczasowych kadencji. Największe zainteresowanie wzbudzają zmiany w kodeksie wyborczym. Ustawa znosi możliwość głosowania korespondencyjnego oraz przeprowadzania wyborów w ciągu dwóch dni.

Likwiduje okręgi jednomandatowe w wyborach do rad małych gmin i wprowadza ordynację proporcjonalną na wszystkich szczeblach, z możliwością wyboru od trzech do siedmiu radnych w jednym okręgu.

Organizowaniem wyborów samorządowych zajmie się teraz Państwowa Komisja Wyborcza, a nie władze gmin, które dotąd miały troszczyć się o uczciwy przebieg głosowania… na własnych przedstawicieli. Kandydat na wójta czy burmistrza będzie mógł kandydować do odpowiedniej rady, ale już nie na radnego sejmiku czy do rady powiatu. Na liście do rady gminy czy powiatu znajdzie się tylko o dwóch więcej kandydatów niż liczba wybieranych radnych - zapobiegnie to umieszczaniu na listach osób, które mają znikomą szansę.

Ustalono jak będzie wyglądać tzw. książeczka wyborcza, a także wprowadzono obowiązek transmitowania za pomocą kamery wszystkich czynności komisji od chwili rozpoczęcia prac, aż do podpisania protokołu. W wyborach do rady gminy każda lista kandydatów będzie musiała zostać poparta co najmniej 150 podpisami wyborców.

Większe uprawnienia uzyskają mężowie zaufania, którzy będą mogli być obecni przy wszystkich czynnościach wyborczych. Wybory będą odbywać się nie wcześniej niż 30 i nie później niż 7 dni przed upływem kadencji dotychczasowych rad. Ustalono także, że reforma Państwowej Komisji Wyborczej, której skład w części wybierany będzie przez Sejm, wejdzie w życie dopiero po najbliższych wyborach parlamentarnych.

Ustawa wprowadza też przepisy karne, które mają zapobiec wynoszeniu poza lokal wyborczy kart do głosowania, co było jednym z łatwiejszych sposobów fałszowania wyniku. Można mieć nadzieję, że sytuacja sprzed trzech lat, gdy jedna z partii uzyskała wynik całkowicie nieprzystający ani do prognoz wyborczych, ani do jej rzeczywistego poparcia, się nie powtórzy.