Uwalnianie dobra

Ks. Krzysztof Mądel SJ: SŁOWO NA NIEDZIELĘ

(Mk 1,21-28)
Usuwanie zła nie jest zadaniem łatwym ani przyjemnym. Ponowoczesny świat nie zawsze je widzi i nie zawsze z nim walczy, często zatrzymując się na tym, co wtórne i błahe. Zwycięstwo dobra nad złem jest jednak sercem Ewangelii, a św. Marek akcentuje ważny jego składnik - walkę. Jego Jezus jest nieustraszonym Lwem Judy, który zwarł się w śmiertelnym boju z szatanem i choć zginął na krzyżu, pokonał zło mocą miłości. Marek pisze swoją ewangelię dla chrześcijan gminy rzymskiej, złożonej ze zhellenizowanych Żydów i świeżo nawróconych Rzymian, wciąż podatnych na miejscowe wierzenia i przesądy, które wszystkie aspekty ludzkiego życia podporządkowywały ściśle różnym bóstwom. Marek potraktował to zagrożenie poważnie. Przedstawił Rzymianom Jezusa jako zwycięskiego Achillesa.
Pierwszym świadkiem jego zwycięstwa jest pustynia judzka, gdzie Jezus w samotności odpiera pokusy diabła. Kolejne zwycięstwo dokonuje się na oczach tłumu w synagodze w Kafarnaum. Jezus naucza tam "jak ten, kto ma władzę (eksousia), a nie jak uczeni w Piśmie (grammateis)", co można przetłumaczyć także "nauczał, jak ten, kto pojął istotę rzeczy, a nie jak ci, co ledwie są piśmienni". Rzeczownik "eksousia" oznacza władzę, wolność, autorytet, dominium, uprawnienie, a jego rdzeń, ousia, to byt, substancja, istota. Jezusa naucza zatem jak ktoś, kto wszystko przeniknął i opanował.
Zebrani w synagodze reagują na jego słowa wielkim zdumieniem, zaś zło obecne w człowieku zaczyna gwałtownie protestować, przeczuwając, że nadchodzi jego koniec. Tu wyjaśnia się tajemnica Jezusowego zwycięstwa. On potrafi pokonać zło, gdyż patrzy na wszystko jak Stwórca, z miłością, która wszystko przenika i wszystkiemu zaradzi, tymczasem zło jest wtórne, cząstkowe i bezradne. Pokonać je, to najpierw je uciszyć, czyli odebrać mu prawo do fałszywego interpretowania świata, bo w krzywym zwierciadle zła nawet Bóg, najwyższe dobro, wygląda źle.
Drugi etap to usunięcie zła. Jezus wypędza je skutecznie jednym słowem, aczkolwiek gra słów sugeruje, wyjście zła ma wiele wspólnego z ujawnieniem się dobra. Czasownik "wyjść" (ekserchomai) ma ten sam dynamiczny przedrostek eks- co rzeczownik "władza" (eksousia) Jezusa. Usuwanie zła polega zatem na ujawnianiu, wyrażaniu prawdziwej natury, samej istoty dobra, które Bóg umieścił w każdym człowieku, a które Jezus potrafi ocalić.
Współczesny człowiek potrzebuje takich egzorcyzmów. Nie magicznych zaklęć nad złem czy lamentów pani Dulskiej, ale słowa, odsłaniającego Boży zamysł względem każdego z nas, nasze stałe powołanie do dobra. Jest ono tak niezwykłe, że zło chętnie interpretuje je po swojemu, opacznie, ale miłość nie powinna na to nigdy pozwolić.