Tradycyjne odpusty w Mogile od wieków przyciągają tłumy wiernych Fot. Adam Wojnar
HISTORIA. Mogiła, kiedyś wieś pod Krakowem, dziś część Nowej Huty, jest tematem dwóch wystaw Muzeum Historycznego
Adam Gryczyński, fotograf, który dokumentuje historię nowohuckich ziem, mówi, że to właśnie w Mogile wszystko się zaczęło. - Jest to najbardziej niezwykła miejscowość, którą włączono do Nowej Huty, bo z jednej strony był tu prastary kopiec, byli cystersi, którzy od średniowiecza wnosili powiew wielkiej kultury i cywilizacji, a z drugiej strony za murem klasztoru budowano nowe, socjalistyczne miasto, które miało pozostać bez Boga - mówi Adam Gryczyński.
Maria Lempart z oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa "Dzieje Nowej Huty" przypomina, że w Mogile bardzo chętnie od zamierzchłych czasów osiedlali się ludzie, bo miała żyzną ziemię i dostęp do dwóch rzek: Wisły i Dłubni. Poza tym już od wieków średnich było to miejsce pielgrzymek religijnych do Sanktuarium św. Krzyża w opactwie Cystersów.
Krzyż mogilski (XIV w.), według legendy, przypłynął Wisłą razem z krzyżami, które umieszczono w kościele Mariackim i św. Krzyża. Modlili się przy nim władcy Polski, a Kazimierz Wielki doznał podobno nawrócenia.
- Król Kazimierz Wielki zapytał ponoć cysterskiego opata, czy prawdą jest, że dzieją się tu cuda. Ten potwierdził i dodał, że największy będzie wtedy, gdy król się nawróci. I kiedy Kazimierz Wielki wrócił do Krakowa, pogodził się z władzami kościelnymi i stał się fundatorem wielu kościołów - opowiada Maria Lempart.
Na odpusty mogilskie (14 - 21 września), które niezmiennie do dziś organizowane są w okolicach dnia Podwyższenia Krzyża Świętego, pielgrzymowano od wieków. W Mogile zachowanych jest kilka tomów ksiąg, w których zapisywane są prośby i podzięko- wania za otrzymane łaski.
- Każdego roku mamy cały kościół i dziedziniec wiernych - mówi o. Mateusz Kawa z opactwa Cystersów.
Po modlitwie pod krzyżem pielgrzymi idą na kolorowy jarmark, gdzie wśród chińszczyzny można poszukać również tradycyjnych zabawek.
W 1951 roku Mogiła została przyłączona do Krakowa. W opactwie Cystersów była pierwsza świątynia Nowej Huty. Komuniści nie wierzyli, że junacy będą tutaj zaglądać, ale tak się działo. Były nawet przypadki, że budowniczy wstępowali do zakonu.
Jak podaje Maria Lempart, zakusów na opactwo Cystersów nie było, ale w czasie budowy kombinatu przeszkadzał nowej władzy kopiec Wandy. Pojawił się zatem pomysł, żeby przenieść go w inne miejsce albo podwyższyć i umieścić na nim nazwiska tych, którzy budowali Nową Hutę. Jeszcze do lat 50. do Mogiły można było dojechać pociągiem.
- Dziś do kopca można dojechać już tramwajem i nowym zagrożeniem są wandale (bynajmniej nie potomkowie Wandy), którzy regularnie go niszczą - mówi Maria Lempart.
Krajobraz Mogiły od wybudowania Nowej Huty zmienił się nie do poznania. Dziś stoją tu najstarsze osiedla: Wandy, Willowe, Na Skarpie, Młodości i tu zahacza część pl. Centralnego. Miasto planuje wybudować w Mogile spalarnię śmieci. Tędy ma także przebiegać odcinek drogi ekspresowej S7.
Do poznania Mogiły zachęca teraz Muzeum Historyczne w dwóch swoich oddziałach. W Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35) do 10 listopada można prześledzić historię dawnej wsi, natomiast od środy w "Dziejach Nowej Huty" (os. Słoneczne 16) do 17 lutego będzie ekspozycja poświęcona mogilskim odpustom.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
